Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.WPROWADZENIEDOPODSTAWKONSTRUKCJIMASZYN
nychniezbędnychdowyznaczeniaczasuużytkowaniamaszynydowystąpienia
dekohezjiobjętościowej(postaciowegozniszczeniazmęczeniowego)lubnad-
miernegozużyciawarstwywierzchniejelementów.Należysądzić,żekryterium
trwałościbędziewniedalekiejprzyszłościcorazszerzejstosowanewprojektowa-
niuelementówiwęzłówkonstrukcyjnychmaszyn.Wszędzietam,gdziejuż
powszechnieznanetzw.prawatrwałości,np.wprzypadkuweryfikacjiłożysk
tocznych,kryteriumtrwałościstanowipodstawowywarunekprojektowania.
Sprawnośćjesttokryterium,którecorazpowszechniejbędzierozstrzygało
owdrożeniukonstrukcjimaszynydoprodukcjiiosukcesiejejzastosowania
wpraktyce.Wartoprzypomnieć,żewspółczynniksprawnościmechanicznejma-
szynydecydujeowielkościdyssypacjienergii,ajednocześniemaistotnywpływ
najejstantermiczny.Wzrostowisprawnościtowarzyszyspadekstratenergii
dostarczonejdorealizacjiokreślonejpracymechanicznej,przyjednoczesnym
obniżaniusiętemperaturywęzłówkinematycznych,comaistotnywpływnaich
trwałośćiniezawodność.Należyzauważyć,żetemperaturawwielukonkretnych
sytuacjacheksploatacyjnychjestistotnymparametrembezpieczeństwaużytko-
waniamaszyn(zwłaszczawgórnictwieiprzemyślechemicznym).
Współczynniksprawnościmechanicznejmożebyćdefiniowanyjako
η
=
L
L
u
w
(1.1.7)
gdzie:Lu-pracaużyteczna(energiauzyskana),Lw-pracawłożona(energia
dostarczona).
Jeśliuwzględnisię,że
L
u
(1.1.8)
gdzieLw-stratypracy(energii)wukładziemechanicznym(wmaszynie),to
wówczas
η1
L
L
w
w
(1.1.9)
Ponieważczęstoużywanąwielkościązwiązanązestanemobciążeniajestmoc,
więcwspółczynniksprawnościmożebyćrównieżwyznaczonyzzależności
uwzględniającejmocdostarczonąPwistratymocywukładziePw
η1
P
P
w
w
(1.1.10)
Przytoczonewyrażenia,określającewspółczynniksprawności,formalnie
tożsame.Wartojednakzwrócićuwagęnaichróżnąinterpretacjęimożliwości
praktycznegozastosowania.Itakzrównania(1.1.7)wynika,żewceluwyzna-
czeniawspółczynnikasprawności,opróczokreśleniapracy(energii)dostarczonej
doukładumechanicznego,należywyznaczyćpracęuzyskaną,cowprzypadkach