Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.MATERIAŁYKONSTRUKCYJNESTOSOWANEWBUDOWIEMASZYN
39
Dokonującwyborumateriałuzewzględunakryteriamechaniczne,uwzględ-
niasięnastępującewłaściwości:
Omodułsprężystości(wzdłużnejE,poprzecznejG,objętościowejK),
Owytrzymałośćstatyczną(granicaplastycznościRe,wytrzymałośćdoraźnaRm),
OwytrzymałośćzmęczeniowąZ,
OodpornośćnakruchepękanieKIc,
Owspółczynniktłumieniadrgań.
Kryteriacieplneodnosząsiędozbioruwłaściwościtermicznychmate-
riału,takichjak:
Oprzewodnośćcieplnai,
OciepłowłaściweCp,
Owspółczynnikrozszerzalnościliniowej!,
OtemperaturatopnieniaTt,
Otemperaturazeszklenia(dlatworzywpolimerowychiszkieł),
Oodpornośćnapełzanie.
Kryteriatribologicznepodziałumateriałówodnosząsiędocechcha-
rakteryzującychodpornośćmateriałunazużyciecierne,np.określanąprzeztzw.
stałąArcharda,orazwłaściwościciernemateriałuwyrażaneprzezwspółczynnik
tarciapoślizgowegoµitarciatocznegof[1],[24].
Oczywiściewkonkretnejsytuacjizwymienionychwłaściwościkryterialnych
tylkoniektórebędąistotne,awprzypadkuszczególnymtylkojednacechabędzie
wiodąca.Naprzykładwprocesieprojektowaniawałówistotnebędąwytrzymałość
zmęczeniowaorazsztywnośćzdeterminowanamodułemsprężystości,natomiast
wprzypadkułożyskstratyenergiirozproszonej(określanewspółczynnikiemtar-
cia),odpornośćnazużycietarcioweorazwspółczynnikprzewodzeniaciepła(od-
prowadzeniaciepła).Wykorzystanieposzczególnychwłaściwościmateriałówbę-
dziezależećodfunkcjispełnianejprzezelementczywęzełkinematyczny,rodzaju
icharakteruobciążenia,warunkóweksploatacyjnychitp.
Należyzwrócićuwagęnato,żeprzywyborzemateriałukonstrukcyjnego,
obokkryteriumwiodącego,zazwyczajtrzebauwzględnićjeszczeinnewłaści-
wościdanegomateriału.Wceluułatwieniapodejmowaniadecyzjiwtymzakre-
siemożnaposiłkowaćsięgraficznymuszeregowaniemmateriałów[1]pod
względem:wytrzymałościstatycznej(granicyplastycznościRe,rys.1.3.4),sprę-
żystości(określonejmodułemE-rys.1.3.5),odpornościnaodkształcenia
(określonejprzezilorazRe/E-rys.1.3.6),odpornościnakruchepękanie(zdefi-
niowanejwspółczynnikiemintensywnościnaprężeńKIc-rys.1.3.7),podatności
nautlenianie(określoneilościąenergiijednostkowej-rys.1.3.8)oraztempera-
turytopnienia(rys.1.3.9).
Narysunkach1.3.4;1.3.9tzw.kompozytyzbrojoneoznaczono:CFRP-
kompozytpolimerowyzwłóknemwęglowymwilości58%,GFRP-kompozyt
polimerowyzwłóknemszklanymwilości50%,KFRP-kompozytzwłóknem
Kevlarwilości60%.