Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wdrodzealternatywnejnieuczestnicząskład-
nikiC1,C2orazC4.Jesttoreakcjawczesna,
pojawiającasięwmomenciekontaktuzpato-
genem,zanimzostanąwyprodukowaneprze-
ciwciałaprzezlimfocytyB.
Drogalektynowarozpoczynasięzwiązaniem
lektynywiążącejmannozęzpowierzchniąpa-
togenów,adokładniejzoligosacharydamiwy-
stępującyminaichpowierzchni(MBL,mannose
bindinglectin).Lektynawiążącamannozęprzy-
pominabudowąskładnikC1dopełniacza,dla-
tegoprzyłączająsiędoniejproteazyserynowe
MASP
,któreenzymatycznierozkładajączynnik
C4,C2iC3,prowadzącdopowstaniakonwer-
tazyC3.Wkolejnychetapachtaaktywacjajest
takasamajakwopisanychwcześniejdrogach.
Innymiczynnikamimającymipodobnewłaści-
wościdoMBLsąbiałkaAiDsurfaktantupłuc-
nego.Zewzględunagłównąrolędopełniacza,
czyliniszczeniekomórek,organizmczłowieka
wykształciłmechanizmyregulującejegoaktyw-
ność,ponieważichbrakmógłbyprowadzićdo
uszkodzeniatkanekinarządów.Długotrwa-
łystanzapalnywtkankachprzyczyniasiędo
przełamaniatolerancjinawłasnebiałkairoz-
wójschorzeńautoimmunologicznych.Zkolei
zaburzeniawsynteziebiałekdopełniacza(np.
mutacjewgenachdladanegoskładnika)mogą
prowadzićdonawracających,ciężkichinawet
śmiertelnychzakażeńbakteryjnych.
105020Cytokiny
Cytokinytobiałkanależącedogrupyglikopro-
tein(opisanoponadstokilkadziesiąt)wydzie-
laneprzezkomórkiukładuimmunologicznego
orazprzezkomórkisomatycznepoichaktywa-
cji.Wpływająnapodziały,różnicowanieoraz
migracjękomórekorganizmu.Nazywasięje
teżcząsteczkamisygnałowymilubhormonami
komórkowymi.Regulujątyporaznasilenieod-
powiedziimmunologicznej.Działajątylkonate
komórki,któremająodpowiednireceptorna
niereagujący.Cechątychbiałekjestzjawisko
plejotropowościiredundancji,cooznacza,że
tasamacytokinamożewpływaćnawieleróż-
nychkomórekipowodowaćróżnyefektoraz
różnecytokinymogąwywoływaćtosamodzia-
łanienaokreślonytypkomórek.
Cytokinymogąteżdziałaćsynergistycz-
nielubantagonistyczniewobecsiebie,mając
zdolnośćdowywoływaniasprzężeńzwrotnych
ujemnychidodatnich.Klasycznymprzykładem
jesthamowanieaktywnościlimfocytówTh2
poprzezwydzielaneprzezlimfocytyTh1cy-
tokiny(IFN-γ)inaodwrót:wydzielanaprzez
komórkiTh2IL-4hamujerozwójlimfocytów
Th1.Cytokinywydzielaneprzezdanąkomór-
kęmogąteżoddziaływaćnaniąsamą–mówi
sięwtedyodziałaniuautokrynnym,nakomór-
kiwnajbliższymotoczeniu–jesttodziałanie
parakrynne,oraznakomórkiznajdującesię
winnychnarządach–działanieendokrynne.
Szczególnągrupącytokinsąchemokiny,białka
omałejmasiecząsteczkowejzawierającewbu-
dowieaminokwascysteinę.Sąprodukowane
przedewszystkimprzezmonocytyimakrofagi,
aleteżprzyokreślonejaktywacjiprzezinne
komórkiciała(np.pobudzonekomórkiskóry
–keratynocyty).Cechącharakterystycznątego
typubiałeksąichwłaściwościchemotaktycz-
ne,toznaczywpływnaruchliwośćkomórek
iichmigracjęwstronęwzrastającegostężenia
danejchemokiny.Przyciągajądomiejscaobję-
tegostanemzapalnymkomórkiukładuimmu-
nologicznego.Przykładowecytokinyiichzada-
niapokazanowtabeli1.2.
10IMMUNOLOGIA
14
