Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Ustaleniaterminologicznezwiązanezprocesemkształcenia
15
Jeszczewyraźniejzostałyprzedstawioneróżnicemiędzypojęciami
„nauczanie”i„kształcenie”wkoncepcjinauczaniawychowującego.K.Lech
przyjął,żenauczaniepoleganakierowaniu„działalnościąpoznawczązgod-
niezprzyjętymizadaniamikształceniawoptymalnychwarunkach,ze
względunamożliwościiwłaściwościpoznawczenaróżnychpoziomach
wiekuirozwoju”22.Nauczaniejestzatemproceseminformowaniaikiero-
waniaczynnościamiuczeniasię23.
Dopełnieniemprocesunauczaniajestprocesuczeniasię,któryobej-
mujezdobywanieprzezuczniówinformacji,umiejętnościinawyków.Za
podstawowywynikuczeniasięuznajesięzapamiętaniewiadomości,wy-
konywanieczynnościireagowanieadekwatnedobodźców.Natomiast
przydefiniowaniukształceniauwzględnionezostałyinnewynikiuczenia
sięucznianiżwprzypadkunauczania.Wskazanonawzrostrozumienia
strukturyrzeczywistości,logicznejstrukturywiedzyorazumiejętności
posługiwaniasięwiedząwdziałaniu.K.Lechokreśliłprocesdopro-
wadzającydotakichwynikówjakonauczaniekształtujące,wskrócieokre-
ślanejakokształcenie.Kształcenieprzedstawionojakoprocesrozumie-
niarzeczywistości,rozwijaniazdolnościpoznawczychizdolnoścido
działania24.
Opowiedzeniesięzaodrębnościąnauczaniaikształceniawynika
zakceptowaniaodmiennościcelówdydaktycznych.CzesławKupisiewicz
przyjmuje,żetermin„nauczanie1uczeniesię”odnosisiędoprocesu
mającegonaceluopanowaniewiadomościiumiejętności.Jeżelicelemjest
wpływnawszechstronnyrozwójucznia,obejmującysferęintelektualną,
powiązanązesferąwolicjonalnąiemocjonalną,coprzejawiasięrozwija-
niemzdolnościizainteresowańpoznawczych,kształtowaniemokreślo-
nychpostaw,towtedymamydoczynieniazprocesemkształcenia25.
WujęciuZiemowitaWłodarskiegoiAndrzejaHankałynauczanietorodzaj
oddziaływaniapedagogicznego,któreodnosisiędosferypoznawczej
iwykonawczej,awynikiemtegooddziaływaniajestpoziomwiedzy
iumiejętnościosobyuczącejsię26.
Koncentrowaniesięnaczynnościachnauczycielacharakterystyczne
jestdlaprocesunauczania.Uwzględnienieoprócznauczaniatakżeczyn-
nościuczeniasięwskazuje,iżkształtowaniewychowankawymagajego
własnegopodmiotowegoudziału.Wpodręcznikuzzakresudydaktyki
22K.LECH:Nauczaniewychowujące.Warszawa,PZWS1967,s.37.
23Ibidem,s.27.
24IDEM:Łączenieteoriizpraktykąwnauczaniu.Warszawa,WSiP1987,s.174.
25Cz.KUPISIEWICZ:Podstawydydaktykiogólnej.Warszawa,PolskaOficynaWydawni-
cza„BAW”1996,s.22.
26Z.WŁODARSKI,A.HANKAŁA:Nauczanieiwychowaniejakostymulacjarozwojuczło-
wieka.Warszawa1Kraków,WSPZNP,OficynaWydawnicza„Impuls”2004,s.30.
