Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Uźródełsocjologiiprawa
npluralistycznego”podejściadoprawa51.Utrzymywałon,żenor-
matywnestudianadprawempowinnybyćuzupełnionebadaniami
ocharakterzesocjologicznym.Wprawiewidziałngłównyśrodek
kontrolispołeczeństwanadjednostką.[ś]Podkreślał,żemożna
wnim[tj.wprawie—przyp.A.K.]widziećwytwórprocesówspo-
łecznych,uwarunkowanychprzyczynowo,arównocześniespołecz-
neucieleśnieniepewnychobiektywnych,ponadhistorycznychwar-
tości.Takwięczajmujeonocentralnemiejscewkulturze,toznaczy
wdziedziniezapośredniczającejquasi-przyrodniczywymiarżycia
społecznegoijegowymiarduchowy”52.ZdaniemKistiakowskie-
go:nNajbardziejrozwiniętąikonkretnienamacalnąformąkultu-
rowąjestprawo.[ś]Jednocześnienajbardziejpodstawowymele-
mentemprawajestwolność.Prawdąjest,żeprawodotyczyjedynie
wolnościzewnętrznej,względnejispołecznieuwarunkowanej.Ta
zewnętrznawolnośćstanowijednakniezbędnąpodstawębardziej
absolutnejwolnościduchowej”53.
WtymkontekściewypadarównieżwspomniećoAxeluHäger-
strömie(1868-1939),głównejpostaciuppsalskiejszkołyfilozofii
iteoriiprawa,uznawanymteżzazałożycielaskandynawskiejszko-
łyrealizmuprawniczego.Wypowiadałonpoglądypodobnedoidei
Petrażyckiego,podkreślającspołecznyrodowódprawaorazpo-
trzebębadaniaprawajakofaktuspołecznego54.Kierunekten,re-
prezentowanywpóźniejszychlatachm.in.przezKarlaOlivecronę
(1897-1980)55iVilhelmaLundstedta(1882-1955)56,przeciwsta-
51БогданA.Кистяковский,Социальныенаукииправо.Очеркипометодо-
логиисоциальныхнаукиобщейтеорииправа,ИзданиеМ.иС.Сабашнико-
вых,Москва1916.
52AndrzejWalicki,Filozofaprawarosyjskiegoliberalizmu,tłum.JanuszStawiń-
ski,ISPPAN,Warszawa1995,s.370.
53Tamże,s.399.
54AxelHägerström,InquiriesintoNatureofLawandMorals,Almqvist&Wiksell,
Uppsala1953.Zob.także:WernerKrawietz,Teconceptoflawrevised—directives
andnormsintheperspectivesofanewlegalrealism,nRatioJuris”2001,t.14,nr1,
s.34-46.
55KarlOlivecrona,LawasFact,OxfordUniversityPress,London1939.
56VilhelmLundstedt,LegalTinkingRevised.MyViewsonLaw,Almqvist&
Wiksell,Stockholm1956.
