Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Uźródełsocjologiiprawa
cjekarnezmieniająsiępodwzględemjakościowymiilościowym.
Dwieuniwersalneprawidłowościsąnastępujące:1.nSurowośćkar
prawnychjesttymwiększa,immniejrozwiniętejestspołeczeństwo
iimbardziejwładzacentralnamacharakterabsolutny”,1;2.nKa-
rydotycząceograniczeniawolnościisamawolnośćzmieniająsię
wczasieimajątendencję,bycorazbardziejstawaćsięnormalnym
środkiemrepresji”,2.
Wspołeczeństwachpierwotnychprzeżycialudzibyłybardzo
podobneiskupiałysięnacałejwspólnocie.Przestępstwo,któreob-
rażałotegorodzajuuczucia,przedstawiałosięczłonkomplemienia,
klanuczyszczepujakoczynwyjątkowostrasznyiohydny,bowy-
mierzonyprzeciwkoczemuśboskiemu,transcendentalnemu.Dla-
tegowspołecznościachpierwotnychkarybyłyniezwyklesurowe.
Odpłatązazbezczeszczeniebóstwa,władcyczywodzabyłoskaza-
nienaśmierćpoprzedzonezadawaniemokrutnegocierpienia,co
itak,jakwierzono,niegwarantowało,żewinazostaniezbrodnia-
rzowiodpuszczona.
Wrazzukształtowaniemsięsolidarnościorganicznejpodmio-
temzbiorowychuczućniejestjużwspólnota,leczjednostka.Re-
presjezaczynyprzestępcze,którychwiększośćutraciłasakralny
charakter,stająsięłagodniejsze.Jednakżewładzaabsolutna,two-
rząckategorięnadludzi,przywracaboskiepierwiastkiwkaraniu,
coskutkujezaostrzeniemrepresjikarnej.
Twierdząc,żeprawojestfaktemspołecznymidoniosłymczyn-
nikiemintegracjispołecznejorazżewcechachkonstytutywnych
społeczeństwanależyposzukiwaćgenezyprawa,jegoformisank-
cji,którymisięposługuje,torowałDurkheimdrogęsocjologiipra-
wa.Zawdzięczamuonadobitniewyrażonestwierdzenie,żeprawo
powstaje,rozwijasięizmieniawkonkretnymspołeczeństwieiże
pierwwnUniversityofCincinnatiLawReview”(1969,t.38,nr32,s.32-61),apotem
wnEconomyandSociety”(1973,t.2,nr3,s.278-308),zostałtakżeprzedrukowa-
nywefragmentachwksiążceLawandSociety,CollinCampbell,PaulWiles(red.),
MartinRobertson,Oxford1979,s.84-89.
,1EmileDurkheim,Twolaws…,nUniversityofCincinnatiLawReview”1969,
t.38,nr32,s.32.
,2Tamże,s.44.
