Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Podstawowepojęcia
13
opracowania,wktórychdokonujesiędelimitacjijednostekbezdyskusjinadogólnymi
założeniamiizasadami.Szkodymogąteżprzynieśćprace,wktórychuznaniowydobór
faktówsłużyuzasadnieniuzgóryprzyjętejtezy.JakpiszeKonopka,„jeślichcemywy-
kazaćsłusznośćwłasnejracji,wystarczywięcpowołaćsięnakorzystnedlanaszejhipo-
tezywynikijednostkowychbadań,coniestetynierzadkostosowanejestwpublicystyce”
(1997,s.34).
ZdaniemKaczmarka(2005)wporównaniuzwielościąiróżnorodnościąprzedsta-
wianychkoncepcjipodziałówterytorialnychPolskiskromnieprzedstawiasięliczba
opracowańteoretycznychnatentemat.Elżanowski(1979)zwracauwagę,żeanalizy
prowadzonesązwyklenapotrzebypraktyczne,bezuwzględnianiateoretycznejstrony
problemu.Gdzieindziejstwierdza,iżpiśmiennictwoadministracyjnepodchodzidoza-
sadpodziałuwsposóbrelacjonujący-przezwskazanie,jakieczynnikiiwjakisposób
wpływałylubmogływpływaćnakształtpodziału(Elżanowski1982).Wszczególności
praceteoceniająpodziałzpunktuwidzeniapolityczno-prawnego.Rzadkopodejmowa-
nejestzagadnieniewzajemnychstosunkówmiędzyczynnikamikształtującymiustrój,
podobniejakpróbyustaleniapewnychprawidłowościwtejdziedzinie.Uprawnionywy-
dajesięgłosLiszewskiego(1991),którypodkreślabrakstudiówwyjaśniającychmoty-
wydecyzjiwprowadzającychkolejnepodziałyterytorialnewPolsce.
Dlaodmianydośćobszernejestpiśmiennictwodotyczącezwiązkówmiędzypodzia-
łemterytorialnymamożliwościamirozwojumiastiregionów.Rozmieszczeniemośrod-
kówwładzy-zarównopublicznej,jakiprywatnej-zajmujesięWendt(2001).Bada
ontakżebarieryrozwojowe,którychźródłemsąterytorialneukładypolityczne(Wendt
2000).NegatywneskutkikoncentracjiprzestrzennejopisujeLijewski(1994).
4.Podstawowepojęcia
Pojęciapodziałuterytorialnegoipodziałuadministracyjnego-używanezamiennie
-odnosząsiędopodziałuterytoriumpaństwanamniejszejednostki.Przymiotnik„ad-
ministracyjny”mówioceluistnieniapodziału,„terytorialny”-ojegoistocie.Można
zatemrozszerzyćtentermin-jesttopodziałterytorialnypaństwadocelówadmini-
stracyjnych.Trzebaprzytymzastrzec,żejednostkipodziałuterytorialnegopaństwasą
nietylkoprzedmiotamiadministracji,lecztakżepodmiotamisamorząduterytorialnego.
OniedoskonałościpojęciapodziałuadministracyjnegomówiłjużElżanowski(1982).
Zwracałuwagęnato,żepodziałsłużynietylkoorganomadministracjipaństwowej,
aletakżeterenowymorganomwładzy,naprzykładsądom.Terminpodziałterytorialny
jestzatembardziejpojemny,aprzezto-lepszy.Wtymświetletrafnejestteżużywa-
newprzeszłościpojęciepodziałupolitycznego(Opinie…1809).GrzegorzGorzelak
(1999)odróżniaodpowyższychpojęcieorganizacjiterytorialnejkraju.Obejmujenim
nietylkopodziałterytorialny-określającyjednostkiprzestrzenne,alerównieżpodział
kompetencjimiędzyszczeblezarządzaniasprawamipublicznymi.Ustaleniewłaściwo-
ściorganówjestdlaniegozagadnieniemkluczowymwkwestiipodziałuterytorialnego.
Elżanowski(1982)widzipodziałterytorialnyjednocześniejakokategorięorganizacji
