Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
1.Przyczynypodjęciazagadnienia
SporyopodziałterytorialnypaństwazaczęłysięuschyłkuIRzeczpospolitej.
Wcześniej,jakpiszeZygmuntGloger,„granicewojewództwniebyłydowolnietworzo-
nedlapóźniejszychpotrzebadministracyjnych,leczprzedstawiałystaredzielniceizie-
mieksiążątpiastowskich.PrzywcielaniutychdzielnicdoKorony,stanowiącychpewne
ustrojeorganiczneitradycyjne,niemożnajużbyłozmieniaćichgranic,aletylkoprze-
twarzaćnawojewództwa”(1903,s.82).UpadekRzeczpospolitejzbiegłsięznastaniem
erynowoczesnejadministracji,napotrzebyktórejzaczętotworzyćpodziałyterytorialne
zapewniające-przynajmniejwzałożeniach-najlepszewarunkidziałania.Reformy
ustrojuterytorialnegonaziemiachpolskichmiałymiejscewyjątkowoczęsto-średnio
coćwierćwieku.Każdykolejnypodziałmiałbyćdoskonalszyipozwalaćnawiększą
sprawnośćrządzeniaorazoczywiścielepiejnawiązywaćdostrukturyprzestrzennejkra-
ju.Takmiałobyćrównieżw1999r.Jednak,jakzauważaAleksanderNelicki,„nowy
podziałterytorialnyniemaoptymalnegocharakteru.Liczbaikształtnowychjednostek
terytorialnychjestefektemzderzeniaracjonalnychprzesłanek,przetargówpolitycznych,
naciskulokalnychspołecznościigrup”(2001,s.69).PodobnegozdaniasąAndrzej
Kowalczyk(2000),JanWendt(2000)iDariuszPiotrowski(2004).AndrzejMiszczuk
(2003)podkreśla,żeobecnyukładwojewództwodbiegaodwszystkichkoncepcjiprzed-
stawionychprzezśrodowiskonaukowe.Procesjegowprowadzaniaanalizujewoparciu
oteorięgier.
Administracyjnypodziałterytorialnyjestnietylkoodzwierciedleniemprzestrzeni
kraju.Jestteżnarzędziemwładzy,którewistotnysposóbkształtujetęprzestrzeń.Sprzyja
rozwojowipewnychośrodków,podczasgdyrozwójinnych-hamuje.Podtrzymujetoż-
samośćniektórychregionówbądźjązaciera.Możebyćalbopodstawąwspółpracy,albo
przyczynąniezgodymiędzykonkurującymizesobąspołecznościami.Jestnarzędziem
niebezpiecznym,któreprawidłowozastosowanemożedobrzesłużyć,zaśużyteniewła-
ściwiemożeprzynieśćniepowetowaneszkody.Oczywistejestżądanie,bypodziałtery-
torialnybyłopartynaracjonalnych,obiektywnychzałożeniach.Apelująoto:Walerian
