Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej

Kinga Kuszak

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-232-3872-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

253

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kuszak, Kinga. Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej. Red. . : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2021, 253 s. ISBN 978-83-232-3872-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kuszak, K.

T1 Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

YR 2021

SN 978-83-232-3872-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 253294, author = "Kuszak, Kinga", editor = "", title = "Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2021", address = "", isbn = "978-83-232-3872-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kuszak, Kinga

ED -

TI - Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY -

PY - 2021

SN - 978-83-232-3872-0

ER -

Netografia (standard APA):

Kuszak, Kinga. Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej [baza danych online] : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2021 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/poeta-nauczycielka-dziecko-tworczosc-dla-dzieci-juliana-tuwima-i-jana-kinga-kuszak-253294.

literatura dla dzieci, pedagogika przedszkolna, dziecko przedszkolne, kompetencje dzieci

Utwory Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci znają wszyscy. Od kilku pokoleń bawią starszych i młodszych czytelników. Rodzice czytają dzieciom pełne humoru, żartobliwe utwory obu poetów. Zapewne nie ma w naszym kraju osoby, która nie zna Kaczk...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-3872-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

253

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie10
Rozdział 1. W poszukiwaniu źródeł twórczości dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy14
1.1. Wybrane fakty z biografii Juliana Tuwima18
1.1.1. Wspomnienia dzieciństwa i domu rodzinnego19
1.1.2. Dziecięcość Tuwima – wybrane kwestie27
1.1.3. Dżońcio – literacka inspiracja32
1.1.4. Wiersze dla dzieci w Elementarzu Mariana Falskiego35
1.1.5. Twórczość dla najmłodszych i ich odbiór w środowisku pedagogów40
1.1.6. Późniejsze wznowienia wierszy dla dzieci i ich społeczny odbiór49
1.1.7. Ewa – adresatka „ostatniego” dziecięcego wiersza53
1.2. Wybrane fakty z biografii Jana Brzechwy58
1.2.1. Dzieciństwo i dom rodzinny59
1.2.2. Debiut Brzechwy jako autora dla dzieci61
1.2.3. Lata wojenne – twórczość dla młodych czytelników66
1.2.4. Lata powojenne – obfitość utworów dla dzieci69
1.2.5. Spotkania Brzechwy z młodymi czytelnikami84
1.2.6. Pożegnanie z poetą89
1.3. Podsumowanie90
Rozdział 2. Utwory Tuwima i Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości92
2.1. Różnice pokoleniowe jako czynnik determinujący interpretację utworu literackiego95
2.2. Język jako odzwierciedlenie doświadczeń kolejnych pokoleń102
2.2.1. Utwory Brzechwy i Tuwima w procesie transmisji językowej105
2.3. Nowatorstwo, uniwersalność, przemijalność utworów Brzechwy i Tuwima109
2.3.1. Nowatorstwo utworów Brzechwy i Tuwima109
2.3.2. Uniwersalność utworów Tuwima i Brzechwy112
2.3.3. Utwory Brzechwy i Tuwima wobec zmian w rzeczywistości społecznej117
2.4. Upośrednianie jako tworzenie strefy najbliższego rozwoju w kontakcie dziecka z utworem literackim129
2.4.1. Dorosły jako pośrednik w relacji dziecko – utwór literacki130
2.5. Podsumowanie138
Rozdział 3. Dzieci są kompetentne – utwory Jana Brzechwy i Juliana Tuwima w perspektywie potencjału rozwojowego dzieci przedszkolnych140
3.1. Proces akceleracji rozwoju dziecka jako rezultat społecznego wsparcia142
3.2. Dzieci są sprawcze146
3.3. Dzieci są twórcze151
3.4. Dzieci bawią się słowami154
3.5. Dzieci mają poczucie humoru159
3.6. Dzieci zastanawiają się nad światem i sobą w świecie163
3.7. Dzieci potrzebują norm i reguł168
3.8. Podsumowanie173
Rozdział 4. Utwory Brzechwy i Tuwima w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej w świetle materiałów z czasopisma „Wychowanie w Przedszkolu”174
4.1. Utwory Brzechwy i Tuwima w perspektywie zmieniających się założeń programowych edukacji przedszkolnej175
4.2. Strategie upośredniania dzieciom utworów Jana Brzechwy i Juliana Tuwima – propozycje nauczycielek w czasopiśmie „Wychowanie w Przedszkolu”192
4.2.1. Czytanie/recytowanie jako podstawowa forma upośredniania utworu196
4.2.2. Od słuchania utworu do zabawy197
4.2.3. Od słuchania utworu do swobodnej ekspresji dzieci199
4.2.4. Od czytania do eksperymentowania201
4.2.5. Czytanie/recytowanie luźno powiązane z innymi celami edukacyjnymi202
4.2.6. Czytanie dziecku jako sposób porządkowania jego doświadczeń i przeżyć204
4.2.7. Dzielenie się doświadczeniem jako sposób zainteresowania dzieci utworem literackim207
4.3. Pułapki w pracy z utworami literackimi na przykładzie wierszy Brzechwy i Tuwima208
4.3.1. Pułapka pierwsza – ignorowanie faktów209
4.3.2. Pułapka druga – infantylizacja210
4.3.3. Pułapka trzecia – instruktażowość214
4.3.4. Pułapka czwarta – utrwalanie stereotypów216
4.3.4. Podsumowanie219
Zakończenie221
Bibliografia223
1. Mniej znane utwory Jana Brzechwy – wybór239
Aneks239
2. Mniej znane utwory Juliana Tuwima247
Poet – Teacher – Child. Works for Children by Julian Tuwim and Jan Brzechwa in the Changing Pre-school Reality. Summary250

ZrelacjikrewnejTuwimów,EwyDrozdowskiejwynika,żeAdelabyłaosobą,

którazamartwiałasięrealnymiinierealnymiproblemamidotyczącymidzie-

ci,ﬂtraktowałajewciążjakmałepisklęta,którewymykająsięspodmatczy-

nychskrzydeł.Nażyciezawszepatrzyłapesymistycznie”(DrozdowskaE.,

1963,s.24).SzczególnympowodemtroskiAdelibyłoznamięnapoliczku

pierworodnegosyna.ﬂMatkawidziwtymprzekleństwolosu”-wspominała

Drozdowska(1963,s.19)ipodejmowaławielestarań,byusunąćplamęzpo-

liczkasyna.Tewysiłkibyłyjednaknieskuteczne,dlamłodegoJulianabyły

powodem,bypodjąćpróbęprzerwaniawspólnychzmatkąspacerów,bynie

słyszałaprzezwiskiﬂdokuczliwychodezwań”rówieśnikówsyna(LipskiJ.J.

1994,s.13).IrenaTuwimwewspomnieniachnapisała:ﬂNieszczęsnaﬂplama”

napoliczkumałegosynka,znamię,którejaktwierdziła(matka),miałozacią-

żyćfatalnienajegolosie,«wyróżniaćgo»odinnych-byławieczniejątrzącą

ranąjejserca(TuwimI.1979,s.18)ZkoleiJulianwliściedosiostryzauważył:

ﬂ(ś)WierzmiIrusiu,żetoona,taplama,rzuciłamrocznycieńnanaszełódz-

kiedzieje(ś).Wyrosłemwpoczuciuupokorzeniaikrzywdyosobistej,jaką

misprawiłlos-itostałosięmacierzystąglebąmojejpoezji”(za:MatywieckiP.

2007,s.138).

WspólnąprzestrzeńAdelazdziećmiznajdowaławświeciepoezji.Tuwim

tedoświadczeniaopisałnastępująco:ﬂodwczesnegodzieciństwakarmiony

byłem,bezprzekarmiania,wierszamiipiosenką.Tepierwszezalążkirytmu

imelodiizawdzięczamMatce,któranuciłamimazurkiChopinazesłowami

Ujejskiego(ś)iczytałamiwiersze,gdyjeszczesamczytaćnieumiałem(ś),

prawdziwe,«dorosłe»wiersze,któreMatkaprzepisywaładokajetów.(ś).O,

najpiękniejsze,najukochańsze,niezapomnianewiersze(ś)”(MatywieckiP.

2008,s.274).Tuwimowaczytaładzieciomwierszezzapisanychprzezsiebie

zeszytówiprzechowywanychkajetówswojejmatki-EwelinyŁapowskiej

IrenaTuwimtenczaswspominanastępująco:ﬂjeżelichodzionas,dzieci,to

wierszezkajetówMamypoprosturozdzierałyserce.KrólowałtuUjejski

zswoimmarszempogrzebowym.GdyMamaczytałanagłos,kamienieliśmy,

zastygalizezgrozyirozpaczy.Innewierszepobudzałydopłaczu”(TuwimI.

1979,s.79).Trudnodostrzecwtymwspomnieniunostalgięzaokresempo-

godnegodzieciństwa.Zkoleiojciecurzędnikwspominany,jako,ﬂidealista,

marzyciel,życiowoniezaradny(ś).Uwielbiałlingwistycznełamigłówki,

zupodobaniemkolekcjonowałsłownikiorazzniemniejszymzapałemopa-

nowywałwłoskiezwrotyczysłówka”-piszeLidiaSadkowska-Mokkas(2016,

s.32).LidiaSadkowska-Mokkasdodaje,żetoponimwłaśniesynodziedziczył

ﬂwszystkiejęzykowebziki”,aojciecstaniesiędlapoetyuosobieniempogody

KoniecXIXwiekuipoczątekXXwieku–toczas,kiedywszyscydeklamująwiersze,na-

wetosobywpóźniejszymżyciuzpoezjąniezwiązane(patrznp.KuźniakA.2019,s.32.

Brak wyników

Poeta-Nauczyciel(ka)-Dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra