Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Meandryżyciairecepcji
macharakterzachęcający,wtymprzypadkudolektury,otylewbiografisty-
ce,jeślimaonaposiadaćznamionanauki,eliminacjalubkorektawadliwych
i/lubnieuzasadnionychelementówstrukturyżyciorysujestobowiązkiem,któ-
rynależypodjąć,liczącsięztym,żerekonstruowanabiografiamożeutracić
ornamentyiinkrustacje.
SensacyjneokolicznościśmierciSzandlerowskiego,jakiekreśliprzywoła-
naprzezJakielaSkarbek-Sokołowska,możnabyzbyćiuznaćzakonfabulacje
memuarystki-wszakwspomnieniapostanowiłautrwalićnapiśmiedopiero
wosiemdziesiątymrokużycia-gdybyniepewnekonteksty.Zanimjednakzo-
stanątuwyjaśnione,oddajmygłosautorce:
Szandlerowski,napadniętyprzezBeatusanajednejzulicwarszawskich,zmarłod
ciosuzadanegowgłowę.Niebyłośledztwa.Klerowizależałonatym,abysprawa
zostałajaknajszybciejzatuszowana,rodziniezmarłegozależałonatymrównież,
arządcarskizbytwielemiałkłopotuzuprzestępcamipolitycznymi”
,abysiętrosz-
czyćogwałtydokonywaneprzezzdradzonychmężów9.
Rodzisiępytanie,skądSkarbek-Sokołowskadysponowaławiedząnieomal
kryminalną,którąpodzieliłasiępopółwieczuzczytelnikamiswoichremi-
niscencji?Niedasięwykluczyć,żepomyliłazdarzeniaiosoby,choćtodość
dziwne,boznałaSzandlerowskiegoitoznaładośćdobrze,nietylkozkonkursu
literackiegołódzkiegouRozwoju”
,gdyonazajęładrugiemiejscezaZmartwych-
wstaniepieśni,onzaśbyłlaureatemzaTryumfsztuki.RazemzHelenąBeatus,
zktórąbyławdośćbliskichstosunkach,przygotowywaławdwalatapośmierci
poetywieczórpoetyckinajegocześć10.Zastanawia,dlaczegoSokołowskabyła
takpewnasiebiewswojejnarracji,skoroweryfikacjafaktograficznaobali-
łazasadniczączęśćjejdoniesień,czyliśmierćodciosuwgłowę.Szandlerowski
umarłprzecieżwewłasnymłóżkunagrochowskiejplebanii.Wjakimcelumia-
łabydokonaćumyślnejmistyfikacjialboreprodukowaćzasłyszanąplotkę?Czy
mogłobyćwniejjakieśziarnoprawdy?Czybyłatopółprawda?Żadenzdzienni-
kówwarszawskichwswoichkronikachkryminalnych(wypadkowych)nieod-
notowałtakiegonapaduod9grudnia1910roku,tojestodpobytuSzandlerow-
skiegowWarszawienapogrzebieksiędzaBolesławaCzyża,dodniajegośmierci,
cooczywiścieniejestdowodem,żedotakiegoniedoszło.Niepokójmuszą
jednakwzbudzaćwzmiankiooperacji(ucha?),którąprzeszedłSzandlerowski,
znosiłybywariantmemuarystki,niemożnaookolicznościachśmierciorzekaćponad
wszelkąwątpliwość.
9A.Skarbek-Sokołowska,Czasudrękiiczasradości…,s.260.
10WieczórSzandlerowskiego,uKurierWarszawski”1913,nr156,s.8.
