Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poetologiepostrukturalne.Szkicekrytyczne
Niebezwahaniawznawiamwformieksiążkowejwybórmoichrecenzjiipole-
mikzminionegosześćdziesięciolecia.Zdecydowałemsięjednaknatępublika-
cję,bodotycząoneproblemówiksiążekważnych,poczęścinadalaktualnych,
azarazemnazasadzieparsprototoilustrująprzemianynaukioliteraturzew
drugiejpołowieXXwieku.Nadtozaśmojewłasneprzekonaniateoretycznery-
sująsiętuniekiedywyraźniejniżwinnychwypowiedziach1.
Wszystkieteuzasadnieniazasługująnauwagę.Awięcto,żepolemi-
kazmuszadowyostrzeniaswojegostanowiskaorazto,żeopublikowanie
zbiorupolemikniejakopodkreślarangęomawianychksiążek(ikoncep-
cjiwnichogłoszonych).Przedewszystkimjednakinteresującyjestwła-
śnietenargumentmetahistoryczny.Zbiórpolemikodsłaniaprzeszłośćw
trybiereprezentacji,którąMarkiewicznazywaretorycznieparsprototo
(awięcpoprzezsynekdochę2).
Jaktorozumiećwodniesieniudozestawutekstów,któretuzgroma-
dziłem?Poszczególneszkicetraktujęnietylkojakoomówieniakolejnych
książek,niejakoprzyokazjisątopróbyoświetleniaszerszychzagadnień.
Zwyklenajbardziejzajmujemnietomwkontekściebiografiiintelektual-
nejautora,aleważnesąteżinnekwestie.KsiążkaAndrzejaZawadzkie-
go(Nowoczesnaeseistykafilozoficznawpiśmiennictwiepolskimpierwszej
połowyXXwieku)jestnaprzykładciekawymprzykłademrosnącegow
pewnymczasiezainteresowaniahistoriąiteoriąeseju3.Innycharakterma
omówieniemonografiiJerzegoSmulskiegoosocrealizmie(OdSzczecina
do…Października).Pracatoruńskiegobadaczajestznamiennadla-bytak
1HenrykMarkiewicz,Utarczkiiperswazje1947-2006,WydawnictwoUniwersytetuJagielloń-
skiego,Kraków2007,s.7.
2TentrybreprezentacjiprzeszłościupowszechnilizwolennicyNowegoHistoryzmu.Zob.Roma
Sendyka,Anegdotaipoetyki„NewHistoricism”,[w:]Zapisywaniehistorii.Literaturoznawstwo
ihistoriografia,podredakcjąWłodzimierzaBoleckiegoiJerzegoMadejskiego,Wydawnictwo
IBLPAN,Warszawa2010.
3AndrzejStanisławKowalczyk,Kryzysświadomościeuropejskiejweseistycepolskiejlat1945-
1977(Vincenz-Stempowski-Miłosz)[b.w.],Warszawa1990;Polskiesej.Studia,podredakcją
MartyWyki,Universitas,Kraków1991;DorotaHeck,Spórczylament?Wokółproblemówaksjo-
logicznychweseistycepolskiej(1957-1986),WydawnictwoUniwersytetuWrocławskiego,Wro-
cław1996;Kosmopolityzmisarmatyzm.Antologiapowojennegoesejupolskiego,wybóriopra-
cowanieDorotaHeck,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław2003;RomaSendyka,
Nowoczesnyesej.Studiumhistorycznejświadomościgatunku,Universitas,Kraków2006.
8
