Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spotkaniepierwsze
TadeuszGajcymniejznany13
Wierszezapomniane
Wydawaćbysięmogło,żetwórczośćpoetyckaTadeuszaGajcegonależydo
tychnielicznychobszarówliteraturywojennej,którewzasadniczymswym
kształciezostałyocalone.Ocalonewsensiematerialnym–boprzetrwały,ale
takżeocalonewsensiepoznawczym,bodoczekałysięnietylkorzetelnych,
pełnychwydań,aletakżeobrosływnikliwymikomentarzamiicelnymiopra-
cowaniami.Stałysiędziękitemuistotnymelementemwiedzyokształcielite-
raturytamtegoczasu.Tymbardziejzatemzdumiewakonsekwentneniemal
pomijaniewtymkontekścieWierszyniewymiernych14.Napomykasięonich
niechętnie,przyczynkarsko,najczęściejtraktującjejakoHzapisprocesuroz-
padaniasiędziecinnejwyobraźni”,opowieśćoświecie,wktórymdokonuje
sięHdegradacjaiupadekbaśni,zmierzchświatanaiwnościidzieciństwa”15.
Jeślijużtomtenczynisięprzedmiotemrefleksji,touwagęskupiasięprzede
wszystkimnapoemacieZdna–przemilczeniemlublakonicznąwzmianką
podsumowująctowarzyszącemudziewięćliryków.
Wierszeniewymierneodpoczątkuzresztąskazanebyłynapewienniebyt.
Młodzieńcze,pisaneprzezpoetędorastającegodopierodopełnigłosujuż
13Rozdziałtentozmienionairozszerzonawersjaartykułu„Dramatestetyzmu”inie
tylko.PoetyckieświatyizaświatyGajcego,wtomie:Odtematudorematu.Przechadzki
zBalcerzanem,podred.T.MizerkiewiczaiA.Stankowskiej,Poznań2007,s.297-310.
14WierszeniewymiernetotytułniewielkiegozbiorkupoetyckiegoTadeuszaGajcego
powstałegowroku1942.Wjegoskładwchodzidziewięćliryków:Czarneokna,Korale,Je-
zioro,Balladaochłopcuprzydrożnym,Żebraksmutku,Balladaczarnoksięska,Bajkadru-
ga,OszewcuzadumanymorazModlitwazarzeczy.Porazpierwszyopublikowanezostały
dopierow1968rokuwUtworachwybranych.Niestety,ustaleniekanonicznegozestawu
tegocyklujesttrudne.Niekiedybłędniewłączasiętujedenastoczęściowycyklpoetyc-
kiZdna.Por.S.Bereś,Wstęp,w:T.Gajcy,Wybórpoezji.Misteriumniedzielne,oprac.
S.Bereś,Wrocław1992,BNI283,s.XXXVI-XXXVII.Wniniejszymszkicuskupiamsięna
wymienionychdziewięciulirykach.WszystkieutworyprzytaczamwgwydaniaBiblioteki
Narodowej.
15S.Bereś,Uwięzionywśmierci.OtwórczościTadeuszaGajcego,Warszawa1992,s.76.
TezatapojawiasiętakżewjegoWstępie,w:T.Gajcy,Wybórpoezjił,s.XLV.
