Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kapitałuzmarksizmem,stojącegozaantyhiszpańskąrewolucją,
niedasięwykorzenićwjedendzień,gdyżjestonnadalobecny
wwieluświadomościach”29(Franco1939:102).Społeczeństwo
należałonoczyścić”(ndepurar”)zelementówzdegenerowanych
inniehiszpańskich”(tj.liberalnych,lewicowych,proletariackich,
komunistycznych;Richards1999:24-70).
Współcześniebadanianadrepresjamifrankistowskimiwsto-
sunkudorepublikańskiejczęścispołeczeństwaobrosłyjużwbo-
gatąbibliografięikoncentrująsięraczejnaposzczególnychre-
gionach(np.MirCurcó2000;RodriguezGuerra2019:495-518;
AlvarezBerastegi2019:477-494).Opróczprzemocyfizycznejsto-
sowanejwwięzieniach,obozachkoncentracyjnychczyobozach
pracyzwracasięwnichuwagęnaeksploatacjęekonomicznąoraz
naprzemocpsychologiczną.Niektórzyhistorycyuciekająsiędo
porównaniapolitykiprowadzonejprzezfrankistowskąHiszpanię
wobecrepublikanówdostosunkunazistówdoŻydów,używając
równieżpojęciaHolokaustu(Graham2002:123-124;Preston
2011b).AmerykańskihistorykStanleyPaynezkolei,komentując
rzeczywistą,reakcyjnąpolitykęfrankistowskiejHiszpanii,za-
uważajejwyjątkowycharakternatlewspółczesnejhistoriiSta-
regoKontynentuitwierdzi,żecruzada30tonnajbliższychrześ-
cijańskiekwiwalentmuzułmańskiegoneotradycjonalistycznego
odrodzenianaBliskimWschodzie”(cyt.za:Mleczak2016:89).
Wartorównieżnachwilęzatrzymaćsięprzyretorycepro-
frankistowskiejpropagandy,rozwijanejodpoczątkuwojnydo-
mowejorazpodczastrwającejniespełnaczterydekadydyktatury.
WodniesieniachdolewicowychwrogówHiszpaniipojawiająsię
29
nNonoshagamosilusiones:elespiritujudaicoquepermitiala
alianzadelgrancapitalconelmarxismo,quesabetantodepactos
conlarevoluciónantiespañola,noseextirpaenundia,yaleteaen
elfondodemuchasconciencias”.
30
Pojęciecruzada(wyprawakrzyżowa)byłoużywaneprzezfranki-
stowskąpropagandęwodniesieniuzarównodowojnydomowej,
jakipowojennychrepresjiskierowanychprzeciwkosympatykom
republiki.Wedługtejretorykisiłyfrankistowskiewystępowały
wobroniereligiikatolickiej,stanowiącejesencjęhiszpańskości,
przeciwkoateistycznymsiłomnantyhiszpańskim”.
Hiszpania–napołudnieodzachodu.Transferwtórny
37
