Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
31
zborderiboundary-granicą,kresem,brzegiem,skrajem,stykiem,nazywaprze-
strzenią(space),aleteżmiejscem(site).Ostatecznieposługujesięigrajednocześ-
niewszystkimiwymienionymituznaczeniamiterminu:jegoJewishfrontiersto
bordersiborderlands,farthermostslimitsinewfeldsforactivity.Podkreślając,że
frontiertopłynnyidynamicznyobszar,podczasgdyboundarykojarzysięzogra-
niczeniemizamknięciem72,Gilmanwłączasięwdyskusjęnadrozumieniemisto-
sowaniemtychkategorii73.
Wproponowanymprzezniegorozumieniukresy/pogranicze/frontiernie
maanipozytywnych,aninegatywnychodniesieńdocentrumbądźperyferii74.
Niejestaninkrańcemcentrumczykrańcemmożliwegooddziaływaniazasięgu
centrum”75,aniteż-peryferiami,ponieważ
...nieodnosisiędoniczegopozasobą.Tokonceptualnaifizycznaprzestrzeń,wktórejmi-
grującegrupyspotykająsię,stająnaprzeciwsiebie,podlegająprzemianie,nawzajemnisz-
cząsięibudują.Toobszarnpłynnejkultury-pomiędzy”
,zjawiskapodlegającegozarówno
procesomtransformacji,jakitranslacji76.
JednymzpowodówtakiegokrokujestuGilmananiewątpliwiechęćapolo-
giiirewaluacjidoświadczeniadiaspory.Modelcentrum-peryferiejestbowiem,
jegozdaniem,formąkrytykidiaspory-anawetnsymbolicznąstrukturą,która
służyzrozumieniuniemożnościżyciawdiasporze”77zewzględunaprzypisywaną
jejnnieautentyczność”
.
nTowyobrażonecentrumdefiniujemniejakousytuowanegonaperyferiach.
[...]WCentrumjestIzrael,utraconyrajskiogród,miastonawzgórzach-reszta
żydowskiegodoświadczenialokujesięnaperyferiach”78.TakcharakteryzujeGil-
manmodelżydowskiejprzestrzeniiczasuopierającysięnaopozycjicentrum/pe-
ryferie,wykorzystywanywhistoriograficznychnarracjach.Funkcjonującwwielu
wariantach-wjednychzasymbolicznecentrumuznawanebywaŚwiętePismo,
winnych-język,wjeszczeinnychgeograficzneodniesieniestanowiziemiaIzra-
graniceswejdominacji”
.G.Babiński,Przemianypograniczynarodowychikulturowych-propozycje
typologii[w:]PolskiepograniczaapolitykazagranicznauproguXXIwieku.Red.R.Stemplowski,
A.Żelazo,Warszawa2002,s.15.Zwracamuwagęnafakt,żedefinicjaBabińskiegoaktywizuje
właśniewszystkiepojęcia:kresów,granicy,pogranicza.
72
S.L.Gilman,TeFrontierasaModelforJewishHistory[w:]idem,JewishFrontiers.Essayson
Bodies,HistoriesandIdentities,NewYork2003,s.19.
73
Odyskusjitejzob.E.Domańska,Epistemologiepograniczy[w:]Napograniczachliteratury.
Red.J.Fazan,K.Zajas,Kraków2012,s.86.Opojęciachborder/boundary/borderland/frontier
wsocjologiiigeografiizob.Z.Rykiel,Koncepcjepograniczaiperyferiiwsocjologiiigeografi[w:]
Peryferieipogranicza.Opotrzebieróżnorodności.Red.B.Jałowiecki,S.Kapralski,Warszawa2012.
74
S.L.Gilman,TeFrontierasaModelforJewishHistory...,s.9.
75
G.Babiński,Przemianypograniczynarodowychikulturowych...,s.14.
76
S.L.Gilman,TeFrontierasaModelofJewishHistory...,s.15.
77
78
Ibidem,s.8.
Ibidem,s.2.
