Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wpiśmiennictwiewspomnieniowymiwopracowaniachnaukowych9.
Trzebapamiętać,iżpolicjapaństwzaborczychrobiławiele,abywy-
mowętychmanifestacjiograniczyćnatyle,nailesiędało.organi-
zowaniepogrzebówwzaborzerosyjskimbyłopołączonezwieloma
zakazamiwładziupokorzeniamiwobeckomitetówpogrzebowych.
Listymówcówitekstymówpodlegałyścisłejkontroli,podobniepro-
jektyoprawyartystycznej.ŁatwiejbyłowGalicjiiwWielkopolsce,
leczitunierazdochodziłodozarekwirowaniaflagczytransparentów
bądźzakazuśpiewanianiektórychpieśni.NiemniejwKrakowieczy
weLwowiemożnabyłoprzystroićpokój,wktórymspoczywałyzwłoki
zmarłych,wznakipatriotyczne(np.orłaiPogoni),alewWarszawie,
WilnieczyGrodniejużnie.Znajdowanojednaksposoby,abyaluzyj-
nie-wnekrologach,napisachnadołączanychdowieńcówszarfach,
wspomnieniachpośmiertnych-przemycićinformacjepatriotyczne.
Pisarzypozytywistycznych,kojarzonychzodrzuceniemideikonspi-
racyjnejipracąupodstaw,żegnanojakżołnierzynarodowejsprawy
poległychwboju10.
Pogrzebyłączyłyspołeczeństwo.Bywało,żezwaśnioneorganizacje
kobiecedecydowałysięzłożyćwspólnywieniec(jaknapogrzebieMa-
riiKonopnickiej)albojedenwieniecopatrzyćkilkudziesięciomaszarfa-
miznazwamiorganizacji(jaknapogrzebieBolesławaPrusa).Funkcje
tożsamościowemogłyteżeksponowaćkwestieideowe.Przykładowo:
wmowachnadtrumnami11czywewspomnieniachpozgonnychoceny
ludziiutworówłączonozokreślonymiorientacjamiideowo-politycz-
nymi.Wtensposóbzmarlistawalisięprzewodnikamidlazostających
przyżyciu.Nawiązywaniedopoglądówzmarłych,wyraźniewfunkcji
formacyjnej,trwałonierazbardzodługo,gdyżpopogrzebachpisa-
rzynajbliższetygodniebyływypełnianewieczorkamiliterackimilub
9J.Załęczny,Wielkiepogrzebytwórcówliteraturyiichwpływnabudowaniepostaw
patriotycznychwniepodległejPolsce,nNiepodległośćiPamięć”2018,nr1,s.172-200.
10T.Budrewicz,Nadtrumnamipozytywistów,[w:]LiteraturaMłodejPolskimiędzy
XIXaXXwiekiem,red.E.Paczoska,J.Sztachelska,WydawnictwoUniwersytetuwBia-
łymstoku,Białystok1998,s.90.
11T.Budrewicz,KonserwatywnyideałkobietywmowachpogrzebowychStanisława
Tarnowskiego,[w:]Etykailiteratura:Pisarzepolscylat1863-1918wposzukiwaniu
wzorówżyciaisztuki,red.E.Ihnatowicz,E.Paczoska,WydawnictwoUniwersytetu
Warszawskiego,Warszawa2006,s.498-518;idem,Omowachnakrakowskimpo-
grzebieMickiewicza,[w:]„Zkrajunavagrudstaga”.Małajaatczynaużyciiitvorczasci
AdamaMickievicza:Zbirniknavukovychprac,Grodna2006,s.60-74;idem,Nad
trumnąMickiewiczawdniukrakowskiegopogrzebu,nAlmaMater”2005/06,nr76-77,
s.26-33.
7
