Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Notaedytorska
JakjużwspomniałemweWstępiedotegotomu,bliskośćtreściiopisów
wrelacjachJózefaBogusławskiegonSybirskipamiętnik”iSzymonaToka-
rzewskiegonSiedemlatkatorgi”wywoływaławśródhistorykówlicznekon-
trowersje.Wartozatemprzyjrzećsiętejsprawieniecobliżej.
WedługredakcjinNowejReformy”orazEustachegoHeleniusza1,nSybirski
pamiętnik”powstałw1857r.,wczasiepobyturekonwalescencyjnegoJózefa
BogusławskiegowuzdrowiskuwKarlsbadzie.nNowaReforma”w1896r.
twierdziła,żenpamiętnikijegoprzepisałiuzupełniłSybirak,SzymonToka-
rzewski.PamiętnikininiejszesąprzedrukiemzrękopisuTokarzewskiego”2.
PublikacjęzatytułowanąWspomnieniaSybirakaredakcjaumieściłanapierw-
szejstronie,aukazywałysięwefragmentachnałamach55numerów3.
WciąguXXw.kilkubadaczy,literaturoznawcówihistoryków,zwróci-
łouwagęnawieleintrygującychkwestiiłączącychdorobekTokarzewskiego
zewspomnieniamiBogusławskiego.JużBogdanZakrzewskidostrzegł,że
poszczególneepizodypowtarzająsię4.DotejsprawypowróciłaZofiaBobo-
wicz-Potocka.Wartykuleopublikowanymw1975r.starałasięodpowiedzieć
napytanie,ktobyłrzeczywiścieautoremjednegozrozdziałówwspomnień
Tokarzewskiegowydanychw1907r.Sprawaniebyładlaniejoczywista;
wswychbadaniachzwróciłauwagęnakilkaproblemów,dotychczaspozosta-
jącychbezodpowiedzi5.
1PublicystahistorycznyEustachyIwanowskiwydałpodpseudonimemEustachyHe-
leniuszobszernefragmenty(wczęścizmodyfikowane)syberyjskichpamiętnikówJózefa
Bogusławskiego.Por.:WspomnieniapolskichczasówdawnychipóźniejszychprzezEusta-
chegoHeleniusza,t.2,Lwów1894,s.110-129.
2WspomnieniaSybiraka,s.1.
3Ukazywałysięwnumerachod249do294,od28październikado25grudnia
1896r.
4HenrykKamieński.Wspomnieniawięźnia,oprac.B.Zakrzewski,Wrocław1977,
s.11.
5Z.Bobowicz-Potocka,KtobyłwłaściwymautoremrozdziałupoświęconegoDosto-
jewskiemuwksiążceSzymonaTokarzewskiego„Siedemlatkatorgi”,nPrzeglądHumani-
styczny”1975,nr8,s.91-94.
