Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
CzęśćI.Teoretyczno-analityczna
dzieńposługujesięok.76,5milionaużytkowników,awszerszymujęciuprzyczyni-
łasięwIIpołowieXXwiekudouzyskaniaprzezangielszczyznęstatusuglobalnej
linguafrancawobszarzedyplomacji,stosunkówgospodarczych,edukacji,kultury,
transportu,technikiiwieluinnych-możnaśmiałosformułowaćtezę,żepróbyposzu-
kiwaniaobiektywnego,spójnegomodelustandaryzacjitegojęzykasądziałaniemnie
tyleiluzorycznym,cobardziejpozbawionympragmatycznegocelu.Niemabowiem
wątpliwości,żekoncepcjetakiejakInternationalEnglish(IE)czyEnglishasalingua
franca(ELF)upowszechnianewobszarzetechnologii,środkówmasowegoprzekazu
itelekomunikacji,wtymprzedewszystkimwinternecie,przyjmująwymiarsystema-
tycznieheterogenicznyirozwijanesąwcorazwiększymoderwaniuodśrodowiska
kulturowegorodzimychużytkownikówjęzykaangielskiego.
Okreszacieśnieniakontaktówwspółczesnejangielszczyznyzinnymijęzykami
europejskimi,wtymzjęzykiempolskim,datowanyjestumownienaokrespo1945
roku(Mańczak-Wohlfeld2006:42).Koniecdrugiejwojnyświatowejstanowinieja-
konaturalnącezuręczasowąmiędzystarszymiinowszymiinterferencjamizestrony
angloamerykańskiegokręgukulturowo-językowego,jednakzuwaginafaktznale-
zieniasięPolskiwsowieckiejstrefiewpływów,intensyfikacjatychwpływówuległa
prorogacjiinastąpiładefactodopierowokresietransformacjiustrojowo-gospodar-
czej,tj.po1989roku.PrzełomwiekówXXiXXInaznaczyłazaśerainformatyzacji,
cyfryzacjiiinnychprocesówmodernizacyjnychwobszarzetechnologiiigospodarki,
którewznaczącysposóbprzyczyniłysiędoupowszechnianialicznychleksemówpo-
chodzeniaangielskiegoobecnychwpolszczyźniepierwszychdekadnowegostulecia.
Wedługróżnychdanychszacunkowychzebranychprzezrodzimychleksykografów
zapożyczeńangielskichmożebyćod2000donawetok.3500,choćdokładnaliczba3
-zuwaginadynamicznośćizmiennośćobiektubadań-jesttrudnadoustalenia.
Abylepiejoddaćspecyfikęangielsko-polskichkontaktówjęzykowych,jakrów-
nieżgenezębadańnadzapożyczeniamizjęzykaangielskiegodopolszczyznyoraz
dualizmpomiędzynstarszymi”annowszymi”anglicyzmami,rozważaniateoretyczne
rozpoczniemyodzdefiniowaniaiuporządkowaniapodstawowychpojęćzwiązanych
zporuszanątematyką(1.1).Wdalszejkolejnościprzeprowadzimyprzeglądistnieją-
cychdokonańbadaczykrajowychizagranicznychwobszarzeprzedmiotowejdyscy-
3WWielkimSłownikuWyrazówObcychpodred.MirosławaBańki(2020)ustalono3593wystą-
pieniaskrótu«ang.»,jednakwartowtymmiejscuzaznaczyć,żeniektórehasłazawierająwięcejniż
jednooznaczenieetymologiczne,cozoczywistychwzględówzniekształcatenwynik(poodjęciuszeregu
popularnychinternacjonalizmówileksemówonieustalonymrodowodzie,wśródktórychangielskijest
jednązprawdopodobnychopcji,liczbataspadado2437jednostek).ZkoleiElżbietaMańczak-Wohlfeld
wSłownikuzapożyczeńangielskichwpolszczyźnie(2010)podajeliczbęnponad3000haseł”,choćczęść
znichtowrzeczywistościlatynizmyileksemyopochodzeniuinnymniżangielskierozpowszechnioneza
sprawądominacjijęzykaangielskiegowświecie,toteżpoicheliminacjicałkowitasumatzw.typówczy-
stychobniżasiędo2382.BardziejzachowawczybylipodtymwzględemAndrzejMarkowskiiRadosław
Pawelec,autorzyNowegosłownikawyrazówobcychitrudnych(2017),którzyrejestrując1363jednostki
pochodzeniaangielskiegoograniczyliichkrągdotych,któreprzeniknęłydopolszczyznywciąguostat-
niegoćwierćwiecza(por.aneks3niniejszegoopracowania).
