Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
POLICJA2/2016
MATERIAŁY
ZkoleiwedługdefinicjiOrganizacjiWspółpracyGo-
spodarczejiRozwoju(OECD),któraprecyzujekategorię
„nauczyciel”wewszystkichkrajachUniiEuropejskiej„na-
uczycielami(teachers)osoby,którychprofesjonalna
działalnośćobejmujeprzekazywaniewiedzy(transmission
ofknowledge),kształtowaniepostawiumiejętności,które
sprecyzowanewformalnychprogramachkształcenia
dlauczniówistudentówokreślonychinstytucjiedukacyj-
nych.Kategoria„nauczyciel”dotyczyjedyniepracowni-
ków,którzyprowadząbezpośredniekształcenieuczniów5.
Napodkreśleniezasługujerównieżstwierdzenie,że„Na-
uczycielwswoimzawodzieniejestkimśtakim,jakkażdy
innywwykonywanejprzezsiebiepracy.Toczłowieknie-
wzruszonychzasadiszerokichhoryzontów.Jednostkawy-
sokoniosącaposłannictwomistrzaiprzyjaźniepodporząd-
kowującasiebiepodopiecznym.Touczonywswojejspe-
cjalnościiwielkiznawcamłodzieży.Umysłsystematyczny,
starannieplanującydziałanianapodstawieswojejnauko-
wejwiedzy.Bogatapełnowymiarowaosobowość,aletakże
człowiek,którycałymswoimżyciem1zarównopublicznym
jakprywatnym1dajeprzykładwychowawczychcnót”6.
Abysprostaćtymzadaniom,powinienposiadaćod-
powiedniekompetencjeikwalifikacjezawodoweoraz
właściwepredyspozycjeosobowościowe.
Kompetencjenauczyciela
Wzawodzienauczycielaprzezkompetencje7należyro-
zumieć„strukturępoznawczązłożonązumiejętności,
wiedzy,dyspozycjiipostawniezbędnychdoskutecznej
realizacjizadańwynikającychzokreślonejkoncepcji
edukacyjnej”8.
KomitetNaukPedagogicznychPANwzestawiekom-
petencjiwyróżnia:
1.Kompetencjeprakseologiczne1odnosząsiędoefek-
tywnegoplanowania,programowaniaiorganizowania
pracypedagogicznej,wdiagnozowaniuiocenianiu
efektówwprocesieedukacyjnym;
2.Kompetencjewspółdziałania1dotycząskutecznej
pracyprospołecznejorazintegracyjnej;
3.Kompetencjekreatywne1związanezniekonwen-
cjonalnymiiinnowacyjnymidziałaniami;
4.Kompetencjeinformatyczne1dotycząwłaściwych
umiejętnościzastosowaniaiwykorzystanianowocze-
snychźródełinformacji;
5.Kompetencjekomunikacyjne1wyrażająsięwsku-
tecznymisprawnymwładaniujęzykiemwsytuacjach
edukacyjnych;
5J.Prucha,Pedeutologia[w:]Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Peda-
gogika,T.2,Pedagogikawobecedukacji,politykioświatowejibadań
naukowych,Gdańsk2006,s.295
6K.Konarzewski,Sztukanauczania.Szkoła,Warszawa2002,s.148.
7Pojęciekompetencjawywodzisięzjęzykałacińskiegoipochodzi
odsłowacompetere,czylioznaczazajmowaćokreślonąpozycję,współza-
wodniczyć,zgadzaćsię,nadawaćsię.W.Kopaliński,Słownikwyrazówob-
cychizwrotówobcojęzycznychzalmanachem,Warszawa2000,s.269.
8J.Bielski,Kompetencjeuczniainauczyciela,„Lider”2007,nr2.
6.Kompetencjemoralne1sprowadzająsiędoprawi-
dłowegoprowadzeniapogłębionejmoralnejrefleksji9.
ZkoleiJ.Szempruchwyróżnianastępującerodzaje
kompetencji:
1.Kompetencjeosobiste1dotyczązasadpostępowania,
wartościioczekiwańwobecsiebie,awięccechosobowości;
2.Kompetencjeinterpretacyjno-komunikacyjne1za-
wierająsięwumiejętnościachrozumienia,określania
ianalizyróżnychsytuacjiedukacyjnych,umiejętno-
ściachkomunikacjiinterpersonalnej,umiejętnościach
przekazuwiedzy,nawiązywaniuwłaściwegokontaktu
zotoczeniem,prawidłowegowspomaganiaucznia
wobszarachjegofunkcjonowania;
3.Kompetencjewspółdziałania1odnosząsiędowy-
korzystaniawiedzyowspółdziałaniuirozwojużycia
społecznego,byumiećstworzyćzgrupyuczniów
środowiskowychowawcze,kierowaćgrupąpodkątem
stopniarozwojuidojrzałościuczniów,rozwiązywać
konflikty,wykorzystującdialogiugodę;
4.Kompetencjekreatywno-krytyczne1dotyczązdolności
autokreacyjnych,którewyrażająsięwdziałaniachinnowa-
cyjnych,niekonwencjonalnych,kreatywnychitwórczych;
5.Kompetencjekrytyczne1zawierajązdolnośćprezen-
tacjipoznawczych,formułowaniaocen,uwarunkowa-
niamotywacyjneiumiejętnościpoznawcze;
6.Kompetencjeinformatyczno-medialne1sprowa-
dzająsiędoodpowiedniegokorzystaniazaktualnych
technologiiinformacyjno-technologicznychwprocesie
dydaktyczno-wychowawczym10.
RobertKwaśnicawyróżniadwiegrupykompetencji.
Pierwszaodnosisiędoaspektówpraktyczno-moralnych,
druganatomiastdoaspektówtechnicznych.
Dokompetencjipraktyczno-moralnychzalicza:
1.Kompetencjemoralne1odnosząsiędoumiejętności
prowadzeniamoralnychrozważań,któreautore-
fleksją,podczasktórejzadajemysobiepytanie,jacy
mamybyć,żebyżyćwzgodziezarównozesobą,jak
izinnymi,nienaruszającichnormizasaddotyczą-
cychwewnętrznejwolnościipodmiotowościorazpraw
dowyznaczaniawłasnejdrogiżyciowej;
2.Kompetencjekomunikacyjne1dotyczązdolności
prowadzeniadyskusji,doradzania,przekazywania
inegocjacjizinnąosobą.Wkompetencjachtych
możemywyróżnić:
1empatycznerozumienieiakceptacjadrugiego
człowieka,
1krytykaja,poszukiwanie,niedeprecjacjadrugiejosoby,
1niedyrektywnapostawanakazującaprzedstawiać
swojezdanie,swójpunktwidzeniajakojedenzwielu
możliwychwariantówodpowiedzi.
9S.Gawlik,Kompetencjezawodowenauczycielawświetlereformy
systemuedukacji[w:]R.Gmoch,A.Krasnodębska(red.),Kompetencje
zawodowenauczycieliijakośćkształceniawdobieprzemianeduka-
cyjnych,Opole2005,s.29.
10J.Szempruch,Pedeutologia.Studiumteoretyczno-prognostycz-
ne,Kraków2013,s.110.
WYŻSZA
SZKOŁA
POLICJI
W
SZCZYTNIE
3