Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
FerdynandSkiba
społecznej,rozwijającysięwokółsilnegoośrodkawzrostulubkilkutakichośrod-
ków.Obszaraglomeracjipozaterenamizurbanizowanymiobejmujetakżeprze-
strzenie,którestanowiązpunktuwidzeniaprzyrodniczegoniezbędnedlaniej
zapleczeekologiczneprzeznaczonenacelerekreacyjne,żywicielskieorazklima-
tyczne,atakżestrefykoniecznedlafunkcjonowaniaaglomeracyjnychsystemów
infrastrukturytechnicznej39.
Analizującwieledefinicjiodnoszącychsiędoaglomeracjimiejskich,można
wyciągnąćwniosek,żeaglomeracjatozespółmiastróżnejwielkości,grupujących
sięwokółdużegomiasta,którejestrdzeniemaglomeracji,lubzespółdużychmiast.
Zawszejednakczynnikiemgenerującymelementyaglomeracjijestwielkiemiasto.
Procespowstawanianowychisilnegorozwojuistniejącychaglomeracjijest
charakterystycznydlaprocesuurbanizacji.Wwiększychmiastachobserwujesię
tendencjedokoncentracjiżyciaspołecznego,gospodarczegoorazmajątkutrwałe-
go,coprzyciągaludność.Następujeintensyfikacjapowiązańzsąsiednimimiasta-
mi,którezostająfunkcjonalniepodporządkowaneośrodkowiaglomeracyjnemu,
niektóreznichzostająwchłonięteprzezrozwijającesięprzestrzenniemiasto,inne
zachowująautonomięadministracyjnąipozostająwyodrębnionegeograficznie,
wtapiająsięjednakwstrukturywytwarzającejsięaglomeracji.Aglomeracjenie
mająwyraźnychgranicwyodrębniającychjezotoczenia.Intensywnośćpowią-
zańmalejewmiaręoddalaniasięodośrodkacentralnego.Aglomeracjatotakże
formaosadnicza,jejludnośćstanowikonglomeratzbiorowościwielkomiejskiej,
miejskichspołecznościlokalnych,anawetgminwiejskichskupionychwokółdu-
żegomiasta40.
Wliteraturzeinauceczęstopojawiasiętermin„metropolia”kojarzonyzbar-
dzodużymmiastem.Oznaczaonnietylkosamomiasto-centrum(core-city),lecz
takżezwiązaneznimotoczenie,czyliobszarmetropolitalny,nazywanytakżestre-
metropolitalnąlubaglomeracjąmiejską.Starogreckiterminmetropoliaoznacza
„matkęmiast”czyteż„miasto-matkę”(odgreckiegometermatkaipolismia-
sto).Uważasięjednak,żemetropoliatotwórwiększyniżmiasto,ponieważmetro-
polieskładająsięzmiast,amiastazmiejscowości41.
Bardzowieluautorówzajmującychsięproblematykąwielkichmiastużywaza-
mienniesformułowań„aglomeracjamiejska”
,„zespółmiejski”
,„zwartyobszarzur-
banizowany”
,„obszarmetropolitalny”czy„metropolia”
.Odużymmieściejakoome-
tropoliipowinnosięjednakmówićdopierowtedy,kiedytomiastospełniaokreślone
funkcjeimaodpowiednipotencjałdemograficzny(naświeciemianemmetropolia
39
J.M.Chmielewski,Planowanierozwojuaglomeracji[w:]Metodyplanistycznepaństw
EuropyZachodniejwświetleustawyozagospodarowaniuprzestrzennymz1994r.wraz
zwnioskamidozmianwustawodawstwieprzestrzennymzewzględunaobszarymetropoli-
talne,materiałprzeznaczonydlaUMPz1998r.
40
J.Regulski,RozwójmiastwPolsce.Aktualneproblemy,Warszawa1980,s.164-169.
41
M.Niziołek,Problemyustrojuaglomeracjimiejskichzeszczególnymuwzględnieniem
Warszawy,Warszawa2008,s.22.