Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XV
lubraczejwcale,winnychDkulturachmiasta-pań-
stwa”.Wświeciegreckimpodobniewielebyłood-
mianoligarchii.Uczenioperująniekiedytermina-
miDumiarkowana”lubDradykalna”wodniesieniu
doobydwutypówustroju.Wistocietrudnowyty-
czyćwyraźnągranicęmiędzyDumiarkowanąoli-
garchią”iDumiarkowanądemokracją”.Skądinąd
wświeciepolisidemokracja,ioligarchiawykazują
siępewnymicechamiwspólnymi.Oligarchiczna
SpartamiaławVwiekup.n.e.kilkanaścietysięcy
obywateli,demokratyczneAtenyliczyłyichkilka-
dziesiąttysięcy.IwSparcie,iwAtenachnajważ-
niejszedecyzje,naprzykładowojnieizawarciu
pokoju,podejmowaliobywatelenaZgromadzeniu
Ludowym.Spartazachowaładziedzicznychkró-
lów,aletakjakAtenymiaławyznaczanychcoro-
kuurzędników.Podobniejakzapewnewinnych
poleis,wAtenachiwSparcieobowiązywałzakaz
reelekcji.WSparcieznajdujemyelitarnągeruzję,
złożonązesprawującychdożywotniąwładzęge-
rontów,aleiwAtenachustępującyarchoncista-
walisięzracjipiastowanegourzędudożywotnimi
członkamiRadyzbierającejsięnaAreopagu.
Specyficznącechąpolisbyłodążeniedopodda-
waniaurzędnikówwyznaczanychprzezobywateli
ustawicznejkontroliwspólnoty.Wdemokratycz-
nychAtenachkilkatysięcyobywatelizebranych
naZgromadzeniuLudowymmusiałocomiesiąc
odpowiadaćnapytanie,czyurzędnicywłaściwie
wypełniająpowierzoneimzadania.Negatywny
wynikgłosowaniaskutkowałzawieszeniemurzęd-
nikówwczynnościachorazpodjęciemdziałań
prowadzącychdopostawieniaichprzedsądem.
