Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
wiążąsięzpolitycznąinterpretacjąKrytykiwładzysądzenia.KantwpracachArendt
pojawiasięwłaściwiewyłączniewtymkontekście.
Dodatkowyproblemwiążesięzpytaniem:czymjestpolityczność?Abymócmó-
wićopolitycznymużyciuwładzysądzenia,trzebaokreślićnietylko,czymjestsama
tawładza,należyjeszczesprecyzować,corozumiemyprzezpolitycznejejużycie,ado
tegopotrzebnejestokreślenie,corozumiemyprzezpolitycznośćwogóle.Pytanieto
niewykraczabynajmniejpozarozważaniezwiązanezproblematykąwładzysądze-
nia,cowięcej,kwestiarozstrzygnięcia,jakierozumieniepolitycznościzastosujemy
napotrzebynaszychrozważań,wiążesięzarównozproblematykąkantowskiejteorii
sądzenia,jakizzagadnieniemanalizyfilozofiiKanta,jakąpodjęłaArendt.Związek
sądzeniazpolitycznościąwynikarównieżzsamegosystemuKanta.
Zasadniczymproblemem,jakizajmowałKanta,kiedyprzystępowałdopisania
Krytykiwładzysądzenia,byłakwestiapewnejsystematycznejpustki,którawytworzy-
łasięwjegosystemiepoukończeniuKrytykiczystegorozumuiKrytykipraktycznego
rozumu.OpisanewdwóchpierwszychKrytykachwładzeobejmowałyswoimzakre-
semobszarteoriiipraktyki.ZdaniemKanta,niebyłopomiędzytymiobszaramipołą-
czenia.Miałajezapewnićtrzeciawładza,władzasądzenia,działającapomiędzyteorią
ipraktykąlubteż,jaktoujmowałKant,pomiędzyświatempojęćprzyrodyaświatem
pojęciawolności.WsensiesystematycznymniemawprojekcieKantaniczegoza-
skakującego,trzeciaKrytykajestkontynuacjądwóchpierwszych,problemjednaksię
pojawia,jeślizechcemyodnieśćcałątzw.filozofiękrytycznądopóźniejszychpism
Kanta.Bowłaśniewtedymusipaśćpytanieokwestiępolitycznegozastosowania
władzysądzenia.TrzeciaKrytykadopełniabowiemzawartośćdwóchpierwszych,ale
niezapełniainnejlukiwdzieleKanta.PóźnepismaKantasązwiązanezfilozofią
polityki,ateoriepolityczne,któremożemywnichodnaleźć,napierwszyrzutokanie
łącząsięwprostzkrytycznąfilozofiąKanta.Wytłumaczeniemwskazanegobraku,jak
równieżodpowiedziąnapytanieouzasadnienieinterpretacjiteoriiKantajakoteorii
dotyczącejsferypolityki,sąanalizyHannahArendt.
SugerowaneprzezArendtwypełnieniepustejprzestrzenipomiędzykrytycznąfi-
lozofiąKantaazaproponowanymiprzezniegoteoriamipolitycznymistanowijedno-
cześniepowód,dlaktóregozostajezadanepytanieopolitycznąwładzęsądzenia.We-
długArendtelementemłączącymKrytykizpismamipolitycznymjestwłaśniewładza
sądzenia;zaśjejanalizastanowiwstępdopismpolitycznychKanta.
Trzebaprzyznać,żezestawienienazwisk:KantiArendtmożesięwydawaćna
pierwszyrzutokaniecoprzypadkowe.KlasykaniemieckiegoOświeceniaijedną
znajważniejszychfilozofówpolitykiXXwiekułączyjednakbardzowiele.Hannah
Arendturodziłasięw1906rokuwKrólewcu,rodzinnymmieścieKanta,wrodzinie
zasymilowanychŻydówniemieckich.Wlatach1924–1929studiowałafilozofię,zdoby-
wającwykształcenienanajważniejszychniemieckichuniwersytetach–wMarburgu,
FryburguiHeidelbergu.Listaprofesorów,uktórychstudiowała,jestimponująca:Ed-
mundHusserl,MartinHeidegger,KarlJaspers.Mimożewłaściwąkarieręakademicką
rozpoczęładopieropowojniewNowymJorku,gdziewyemigrowała,uciekającprzed
terroremfaszystów,Arendtukształtowanazostałaprzeztradycjęfilozofiiniemieckiej.
LiniatejtradycjibiegnieodWolffaiKantapoprzezneokantystów,MartinaHeideg-
geraiKarlaJaspersaażdoArendt.JednakdoświadczeniaArendttonietylkostudia
11
