Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
zwłaszczawXIX,XXinapoczątkuXXIwieku.Uwagataprowadzidopostawienia
wniniejszejpracynastępującychpytańbadawczych:Wjakimstopniuindywidu-
alnepoglądyiopinieuczonychbadaczywpływałynakształtowaniesięwiedzy
oprzedmiocie?Wjakimstopniuwpływałynaichkształtowanieuwarunkowania
polityczne?Wjakisposóbzainteresowaniebuddyzmemtybetańskimwpływało
napercepcjęwkulturzepopularnej?
Ważnemiejscewrozważaniachzajmujewięctakżekwestiauwarunkowań
politycznych,wpływającychnazainteresowanietematem,badaniaijegopercep-
cję.TeokratycznesystemywTybecieiMongoliiwzbudzajądużezainteresowanie
wświeciezachodnim.obserwatorzypolitykirosyjskiejnaZabajkaluwielokrotnie
zwracaliuwagęnandelikatnąsytuację”stosunkówwyznaniowychzewzględuna
poparciezestronycesarzychińskiejdynastiiQingdlapropagowaniajejwłasnej
religii,buddyzmutybetańskiego.Wreszcietzw.greatgame,czylinwielkagra”,
kolonialnewspółzawodnictwobrytyjsko-rosyjskiezmierzającedorozszerzania
własnychwpływówwAzjiŚrodkowej,stawiałabuddyzmtybetańskinapozycji
podmiotuorazprzedmiotupolitycznychgier.
Politycznyaspektkatolickiejiprotestanckiejpercepcjireligijno-kulturowej
zawierałczęstozaskakująceelementy–poprzezsposobyrozumieniaiewalu-
acjiautochtonicznejreligiiijejstrukturyorganizacyjnejzachodniobserwatorzy
częstowyrażaliwłasnepoglądypolityczne,społeczne,ekonomiczne.Np.opinie
protestanckichobserwatorówzkrajóworozwiniętymsystemiekapitalistycznym
odzwierciedlałyichprzekonania.Uwaginatematdemokratycznegolubniede-
mokratycznegocharakterubuddyjskiejstrukturyorganizacyjnej,podkreślanie
jejfeudalnej,anachronicznejhierarchiiduchowieństwa,brakuposzanowanialub
szacunkudlajednostkiiindywidualizmu,promowanieposłuszeństwaipoddań-
stwazjednejstronylubwolnościosobistejzdrugiej,odzwierciedlałyichwłasne
poglądypolityczne,zrodzoneczęstowkontekściedebatprotestantówzkatolikami,
któretrwałyodokresureformacji.
Wreszciepojawiasiępytanie,wjakimstopniuwłasne,wyrosłeztradycji
chrześcijańskiej,przekonaniareligijnewpływałynasposóbpostrzeganiabuddy-
zmutybetańskiegoprzeznieprofesjonalistówprzybywającychzEuropyiAmeryki
Północnejnaterenyzdominowaneprzezbuddyzmtybetański–ciekawychświata
podróżników,pisarzy,dziennikarzy.Generalizującyterminntradycjachrześcijań-
ska”powinienzaraznawstępiezostaćsprecyzowanyjakotrzygłównetradycje:
katolicka,protestanckaorazprawosławna.Wprzypadkutradycjiprotestanckiej
słuszniejszebyłobyużywanieokreśleniawliczbiemnogiej(ntradycje”)zewzględu
naogromnezróżnicowaniewewnętrzne.Tozkoleiprowadzidokolejnychpytań,
dotyczącychodmiennościpercepcjiosóbwyrosłychwtradycjachkatolickiej,pro-
testanckichiprawosławnych.
