Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
PawełDybel
toprzedewszystkimkonflikt,walkazesobąróżnychgrupspołecznych
iklas,którychinteresysąniedopogodzenia.Chodzituoantagonizm,
którywżadensposóbniemożebyćzażegnany,zaśpróbyjegouśmie-
rzeniamogąsięzakończyćconajwyżejkrótkotrwałymsukcesem.Zcza-
semitakantagonizmtenodrodzisięzezdwojonąsiłą,prowadzącdo
gwałtownychmasowychwystąpieńulicznychosóbnależącychdowy-
zyskiwanychprzezsystemgrupspołecznych,dostrajków,zamieszekczy
pojawieniasięnasceniepolitycznejpartiioradykalnymantydemokra-
tycznymnastawieniu,prawicowymlublewicowym.
Drugafiguratouznanie,żepodobnieantagonistycznanaturafe-
nomenupolitycznościmaswojekorzeniewwewnętrzniesprzecznej
logiceprocesuprodukcjiwgospodarcekapitalistycznej.Dziękitej
logicegospodarkakapitalistycznamożesięrozwijać,gdyżwytwarza
-
nyprzezniąstannierównowaginarynkuzmuszajądonieustannego
przekraczaniawłasnychgranic.Dlatego-jakŽižekstwierdzajużwe
Wzniosłymobiekcieideologii:
nNormalną”postaćkapitalizmuokreślanieustannerewolucjonizo-
waniewłasnychwarunkówegzystencji.Odpoczątkukapitalizm
nsięrozkłada”
,wypalagoukryta,pełzającasprzeczność,niezgod-
ność,immanentnedążeniedorównowagi.Dlategokapitałsię
zmienia,ciąglesięrozwija-nieustannyrozwójjestjedynymsposo-
bem,abyusunąć,poradzićsobiezeswymzasadniczym,konstytu-
tywnymbrakiemrównowagi,zeswojąnsprzecznością”2.
ŚcisłazależnośćmiędzytakzidentyfikowanymprzezŽižkanprawem”
gospodarkikapitalistycznejawywarzanąprzeznieantagonistycznąna-
turąrelacjimiędzyludzkichsprawia,żemówienieonjedności”społecznej
okazujesięiluzją(takteżnależyrozumiećgłośnepowiedzenieŽižka,że
nspołeczeństwonieistnieje”).Wtympunkcienastępujekolejnysplottego,
cospołeczneipolityczne.Zjednejstronyekonomiakapitalizmutkwi
upodstawnontologii”tego,cospołeczne,antagonizującrelacjemiędzy
ludźmiwprocesieprodukcji,zdrugiejstronyzantagonizowanewten
sposóbrelacjestanowiąpodłożedlażywiołupolitycznościjakonieubła-
ganejwalkiposzczególnychgrupspołecznychiklas.Taknależyrozumieć
twierdzenieŽižka,iżnpolitycznawalkaklasodbywasięwsamymsercu
2
S.żiżek:Wzniosłyobiektideologii.Tłum.J.Bator,P.Dybel.Wrocław2001,s.71.
