Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
RAMYTEORETYCZNEIKONTEKSTYBADAŃNADPOLITYCZNYMISLAMEM
1979,problemislamuirzekomegoHwyzwaniadlaZachodu”zjegostronyna
dobrezająłopinięmiędzynarodową,zajmująsięnimteżpolitycyzachodnioraz
wieluprzywódcówmuzułmańskich61.
Kulminacjąbyływydarzenia11.wrześniainastępującaponichde-
kadawojnyzterroryzmem.Tymczasem,jaktwierdziHalliday,uwzględ-
niającszerszyspołeczny,historyczny,awszczególnościtakżeideolo-
gicznykontekst,możliwajestweryfikacjapoglądównatemattego,co
zostałonazwaneHzagrożeniemmuzułmańskim”.UwagiHallidaya,atak-
żeVolpiego,pozwalająstwierdzić,żepolitycznyislammadwojakieko-
rzenie.Biorącpoduwagęczynnikhistoryczny,politycznyislamjestfak-
tycznienowymzjawiskiem,któreintelektualnyimpulsotrzymałozkoń-
cemXIXwieku,aspołecznąpodstawęuformowałozpoczątkiemXX
wieku.Jesttowięcotylewspółczesnyruch,oileodnosisiędoery
współczesnejmasowejpolityki62.Zarazemjednakjesttoznaczniestarszy
fenomenzwiązanyzpolitykąmuzułmańskąimuzułmańskąmyśląteolo-
giczną,któraodwołujesiędosankcjonowaniatradycyjnych,religijnych
ipolitycznychautorytetówwimiępowrotudoreligijnegoipolitycznego
porządkuustanowionegojeszczewczasachProrokaiwzłotymwiekuis-
lamu63.ZdaniemVolpiego,korzenietesąwięczarazemkonserwatywne,
gdyżsięgająprzeszłościorazdawnej,społecznejipolitycznejtradycji
ietosu,jakirewolucyjne,gdyżwrastająwewspółczesnyświatzsilnym
dążeniemdojegozmianytak,bymócsięwnimzrealizować.
TerminHpolitycznyislam”zostałprzyjętyprzezwielubadaczyna
opisanieprocesuwdzieraniasięreligiiislamuwświeckąsferępolityki,
azarazembyoddzielićtenprocesodformjednostkowejpobożności,
wiaryipraktykireligijnej,zwyklewłączanychwzachodniejnomenkla-
turzedojednej,nieokreślonejkategoriiHislam”.ZdaniemCharlesa
Hirshkinda,podejścietonależyuznaćzabłędneoraznależyjezweryfi-
kować64.Nieulegawątpliwości,żepomieszaniezagadnieńzwiązanych
zpolitycznymislamemiislamemjakoreligiąwynikazichoczywistejre-
lacji.Oilejednakkażdywspółczesnyaktywistamuzułmańskiłączyza-
sadyislamuzdziałaniamizdefiniowanymiprzezcelepolityczne,otyle
niekażdywiernyuznającytezasadyjestpolitycznymaktywistą.Istnieją
partiepolitycznemuzułmanów,któremająinstrumentalnystosunekdo
religii,problemempozostajejednakto,wjakisposóbmożnawdzisiej-
61F.Halliday,Islamimitkonfrontacji,WydawnictwoAkademickieDialog,Warszawa
2002,s.111.
62F.Volpi,Introduction…,op.cit.,s.2.
63Ibidem.
64Ch.Hirschkind,WhatisPoliticalislam?,[w:]Politicalislam.Acritical…,op.cit.,s.13.
