Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
RAMYTEORETYCZNEIKONTEKSTYBADAŃNADPOLITYCZNYMISLAMEM
cjitzw.cywilizacjimuzułmańskiej,zewzględunapowszechnośćświato-
pogląduopartegonakoncepcjispołecznościmuzułmanów(ummy)52.Na-
leżydonichHuntington,wedługktóregocywilizacjesąorganizmami
kulturowymi,aniepolitycznymi.Politycznastrukturacywilizacjijest
różna,zmieniasięwprocesiehistorycznym,anadanącywilizacjęmoże
sięskładaćjednalubwięcejjednostekpolitycznych53.Huntington
stwierdza,żewszyscypoważniuczeniuznająistnieniecywilizacjiislam-
skiejjakoodrębnej.Kiedyislam,którypowstałnaPółwyspieArabskim
wVIIwiekunaszejery,zacząłsięrozprzestrzeniać,swoimwpływemobjął
wieleróżnychkultur/cywilizacji(arabska,turecka,perska,malajska)54.
Religiajestcentralnymelementemdefiniującymcywilizację,cowy-
rażasiętakżewnajczęściejprzyjmowanychdlanichnazwach.Według
Borkowskiego,komplikacjeutrudniającewspółczesnącharakterystykę
cywilizacjimuzułmańskiejwynikajązpodziałujejspołeczności(tj.mu-
zułmanów)zuwaginastosunekdotradycjiirolireligiiwżyciuspołecz-
nym.Wymieniatunurtfundamentalistów,tradycjonalistów(wwersji
konserwatywnejireformistycznej),modernistówinurtsekularystyczny,
przyczymniesątokategorieodrębne,wszystkietworząraczejkontinu-
um55.PonadtoBorkowskizwracauwagęnajeszczejednoutrudnienie:
wamerykańskiejliteraturzepolitologicznejstosowanejestrozróżnienie
naHkrajislamski”(Islamicstate)orazHkrajmuzułmański”(Muslimcoun-
try),gdziepierwszydotyczyustrojupaństwa,mawięcsenspolityczny
iograniczonezastosowanie,adrugijestokreśleniemkrajuzamieszkałe-
gowwiększościprzezwyznawcówislamu,odnosisięwięcdorealiów
religijnychikulturowych56.
Wwielupracachpoświęconychzagadnieniompolitycznegoislamu
autorzystosujązamiennieterminHpolitycznyislam”orazHislamizm”.
Przyczymniektórzyczyniątoświadomie,uzasadniającpodobieństwo
lubtożsamośćobupojęć,innizaśtraktująobydwaterminysynonimicz-
niebezdodatkowychwyjaśnień.FrédéricVolpi,zastępcadyrektoraInsti-
tuteofMiddleEastandCentralAsiaStudiesorazstarszywykładowca
UniversityofSt.Andrews,wpracypoświęconejkrytycznymstudiomnad
politycznymislamem(Politicalislam.Acriticalreader),przyjmujeogólną
definicjępolitycznegoislamujakoHkonstruktu,któryodnosisiędotego,
52Ibidem.
53S.Huntington,Zderzeniecywilizacji,WarszawskieWydawnictwoLiterackieMuza,
Warszawa2011,s.53.
54Ibidem,s.56.
55R.Borkowski,Terroryzmponowoczesny…,op.cit.,s.149.
56Ibidem,s.147.
