Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
datekzestarostwaborysowskiegozwłaścicielemtamtejszychdóbrDominikiem
Słuszką,wojewodąpołockim,stałysiępowodemdługów.Byćmożezłożyłasię
nanierównieżniegospodarność,skoroMarcinMatuszewiczzapisał,żewczasie
procesówzD.SłuszkązmarłaAnna,nrozsądnaigospodarna[…],poktórejśmier-
citymgorzejwszystkoszło”10.Sytuacjiniepoprawiłyanikolejnewyprzedaże
majątku,aninawetpowtórnemałżeństwoJana:zwdowąHalszkązPożaryskich
Suchodolską,majętnąpisarzowąmścisławską11.ZczterechsynówJanaiAnny
rodzicówprzeżyłodwóch:MichałorazJerzy,dziadekTadeuszaMatuszewicza.
JerzyMatuszewiczurodziłsię1672roku.Wwiekuszesnastulat,tużpoukoń-
czeniukolegiumjezuickiegowMińsku,zostałwysłanyprzezojcanadwórksięcia
DominikaRadziwiłła,kanclerzawielkiegolitewskiegowceludalszejedukacji.Była
towowymczasie,ijeszczedługopóźniej,popularnapraktyka.Spauperyzowana
szlachtastanowiącaklientelędworówmagnackichposyłałananieswojedzieci,
jeśliniemogłazapewnićimodpowiedniejedukacjiorazdobregożyciowegostartu.
J.MatuszewiczmusiałzdobyćsobieszczególnezaufanieD.Radziwiłła,skoroten
w1692rokuwysłałgojakoopiekunawpodróżpoEuropiezeswoimpasierbem
JanemSapiehą,starostąbobrujskimipóźniejszymhetmanemwielkimlitewskim.
KolejnepodróżeJ.Matuszewiczodbywał,równieżwroliopiekuna,zbratemmło-
degoSapiehyJózefem,koniuszymlitewskim,późniejszympodskarbimnadwor-
nymlitewskim12.WtensposóbzwiedziłAnglię,Austrię,Francję,Danię,Holandię,
Włochy,HiszpanięiTurcję13.Podobnopodczastychpodróżykupiłwielezagranicz-
nychtowarów,któresprzedałwkrajuzeznacznymzyskiem14.
Dziękipomnożonemuwtensposóbmajątkowiwkrótcestaćgobyłonadzier-
żawęizakuppierwszychmajątków.NajpierwwydzierżawiłodJózefaSapiehySe-
cyminwwojewództwiemazowieckim,któryw1709rokuzamieniłnadzierżawę
PratolinaiDobroniżawbrzesko-litewskim.Jelnę,miejsceurodzeniaMarcina
Matuszewicza,wydzierżawiłzkoleiodLudwikaPocieja.Wtymczasieponownie
sięwzbogaciłnahandluzbożem,copozwoliłomunadzierżawęRasnejodMi-
chałaSapiehy,wojewodypodlaskiego.TamtejszejarmarkiokazałysiędlaJerzego
kolejnąokazjądopomnożeniamajątku.Dziękiudzielaniupożyczekściągnął
tamwielukupców,podnosząctymsamymrangętargowisk,dotejporyraczej
10Ibidem,s.381.
11Ibidem,s.382.
12Ibidem,s.383;A.Pawiński,OżyciuipismachMarcinaMatuszewicza,w:PamiętnikiMar-
cinaMatuszewiczakasztelanabrzeskiego-litewskiego1714—1765,t.1,oprac.A.Pawiński,Warsza-
wa1876,s.4—5.
13
A.Rachuba,SapiehaJanKazimierz,w:Polskisłownikbiograficzny(dalej:PSB),t.35,War-
szawa—Kraków1994,s.7.
14M.Matuszewicz,Diariusz…,t.1,s.390.
Pochodzenieiprzodkowie
21
