Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niewielkich.WkrótceRasnastałasięmiejscemgłównegoczteroniedzielnego
targu,podczasktóregosprzedawcyzcałegokrajuoferowalinajwyższejjakości
towary.Ostateczniew1722rokudysponującywiększąilościągotówkiJ.Matu-
szewiczodkupiłodM.SapiehyRasnę,WojnówkęileżącenieopodalMinkowicze.
Jarmarkraśnieńskimusiałprzynosićnaprawdęznacznedochody,skororokpo
sprzedażyRasnejM.Sapiehawyrobiłsobieprzywilejnakonkurencyjnyjarmark
wpobliskichWysokich,costałosięprzyczynąniezgodypomiędzyklientemapa-
tronem.MajątkiJ.Matuszewiczapowiększyłysięwtymczasierównieżoleżące
wwojewództwierawskimGośliceorazBębnowo,którejegożonaodziedziczyła
postryjuLeonieKępskimorazpobracieMikołajuKępskim,atakżeokupiony
odjejsióstrwczęściRadzanów15.
Dziękiprzedsiębiorczościistaraniomopozyskaniemożnychprotektorów
J.Matuszewiczodbudowałpodstawymajątkurodzinnego.Byłtypowymdla
swoichczasówzubożałymszlachcicemdorabiającymsięupańskiejklamki.
SzczególnewsparcieotrzymywałodswegoostatniegopodopiecznegoJózefa
Sapiehy.Popowrociezkawalerskiejturyksięciazostałmarszałkiemujegodworu,
gdziezajmowałsiędoposażeniemdomu,jegozaopatrzeniemorazpomniejszymi
sprawunkami16.ZałatwiałdlaJ.Sapiehytakżeniektóresprawymajątkoweoraz
osobiste.OwysokiejpozycjiJ.MatuszewiczanadworzeJ.Sapiehyświadczyfakt,
żew1709rokuksiążęwysłałgodoRzymu,abywyjednałdlaniegodyspensęna
ślubzKrystynązBranickich,wojewodziankąpodlaską17.Trudnostwierdzić,czy
swojeusługiJ.Matuszewiczoddawałjeszczeinnymmagnatom,alebliskiezwiąz-
kiłączyłygorównieżzJanemKlemensemBranickim,hetmanemwielkimkoron-
nym,uktóregowBiałymstokubywałczęstymgościemicieszyłsiętegożnwielką
łaską”18.MimopowiązańzSapiehamiJ.Matuszewiczniezajmowałczołowej
pozycjiwśródlokalnejszlachty.Wwojewództwiebrzesko-litewskimbyłprzecież
człowiekiemnowym,nieznanym,beztradycjiiciągłościrodu.Potwierdzatobrak
karierypolitycznej.Niebrałudziałuwsejmikach,niezasiadłwtrybunale,nie
sprawowałurzędów.Nazywanogopotoczniestarostąstokliskim,alewrzeczywi-
stościniesprawowałtegourzędu,ajedynietrzymałnatymstarostwiedzierżawę19.
15Ibidem,t.1,s.390,393—397;SłownikgeograficznyKrólestwaPolskiegoiinnychkrajów
słowiańskich,t.9,Warszawa1888,s.529;ibidem,t.14,Warszawa1895,s.136.
16
ArchiwumGłówneAktDawnychwWarszawie(dalej:AGAD),zesp.336,ArchiwumRoskie,
Korespondencja(dalej:
ARK
),pudło53,nr48,J.MatuszewiczdoJ.Sapiehy,9maja1705[b.m.],s.1—2;
ibidem,J.MatuszewiczdoJ.Sapiehy,14sierpnia1733zRasny,s.36—37.
17Ibidem,J.MatuszewiczdoJ.Sapiehy,29marca1709zWiednia,s.10—11;M.Matuszewicz,
Diariusz…,t.1,s.391.Dyspensabyłakonieczna,ponieważwojewodziankabyłaciotkąJózefaSapiehy.
18M.Matuszewicz,Diariusz…,t.1,s.391.
19
UrzędnicycentralniidostojnicyWielkiegoKsięstwaLitewskiegoXIV—XVIIIwieku.Spisy,
oprac.H.Lulewicz,A.Rachuba,Kórnik1994.
22
Rozdział1:Młodośćipoczątkidziałalnościpublicznej—SejmCzteroletni
