Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
jednychuczonychdoszukaniawdzielewtrętwpochodzącychodinnychautorw,
ainnychdoprzypisywaniarżnychczęściPolitykirżnymokresomwżyciu
Arystotelesa,ktregopoglądymiałybysiędiametralniezmieniaćzbiegiemczasu.
Międzyautoremaredaktorem
Wspomnianekłopotyzuchwyceniempoglądwautorawiążąsięwdużejmierze
zestylemdzieła.PrzeznaczonedlaszerszejpublicznościdialogiArystotelesa,sławne
zwytwornościstylu,zachowałysięjedyniewefragmentach.Polityka,podobniejak
innepisma,ktreprzetrwałydonaszychczasw,mapostaćraczejnotatekdo
wykładuniżspjnegotraktatu.Zdrugiejstronywidzimywniejśladyopracowania
redakcyjnego,jakchoćbyznajdującesięnapoczątkuksięgiVIzwięzłeprzypomnie-
nietego,codotądpowiedzianooustrojachpaństw,izapowiedźdalszychwywodw.
Rodzisiępytanie,ktodokonałtychzabiegwredakcyjnych.Czysamautor,czy
ktryśzjegonastępcw?Wtymostatnimwypadkumożesięzrodzićpodejrzenie,że
redaktornieograniczyłsiędouporządkowanianotatekmistrzaidowprowadzenia
dotekstuuwag,ułatwiającychczytelnikowiorientacjęwdziele,leczżeingerowałon
rwnieżwtreśćPolityki,umieszczającwniejwłasnepoglądy.
TakimredaktoremmgłbyćTeofrastnajwybitniejszyinajpracowitszy
uczeńArystotelesa.JużwXIXwiekuzauważonodużązbieżnośćstyluobu
uczonych
1
.Płwiekutemujedenzbadaczyniemieckichwysunąłtezę,żeto,co
uważamydziśzadziełaArystotelesa,jestedycjąopracowanąprzezTeofrastapo
śmiercimistrza(ktryzmarłwroku322p.n.e.).NadcałościązbioruTeofrast
miałbypracowaćwlatach320-300,wtymnadPolitykąwlatach315-300.
WolneodingerencjiTeofrastabyłybytylkoteczęścidzieła,wktrychwidać
wyraźaprobatędlapoglądwPlatona,czyligłwniedwieostatnieksięgi
2
.
KsięgitezresztąwyrżniająsięwyjątkowąwzachowanychpismachArystotelesa
starannościąstylu,wskazującąnato,żemamydoczynieniazostatecznąwersją
autorską
3
.NiemogłabynatomiastbyćdziełemsamegoArystotelesazawartawII
księdzePolitykikrytykaPaństwaiPrawPlatona,gdyżpoglądyzałożyciela
Akademiitamprzedstawionenierzetelnie,mamydoczynieniawręczzich
karykaturą.NiepotraktowałbytakswojegomistrzaArystoteles,cobykazało
sądzić,żeautoremtychwywodwjestTeofrast
4
.
NajsławniejszymdodziśdniadziełemTeofrastaCharaktery.Wielubadaczy
dopatrujesiępodobieństwamiędzyznajdującymsięwIIksiędzePolitykiopisem
1
R.Eucken,DeAristotelisdicendiratione,Gottingae1866,itenże,ÜberdenSprachgebrauch
desAristoteles,Berlin1868,cyt.wewstępieJ.Aubonnetadoedycjiiprzekładufrancuskiegoks.IiII
Polityki(Aristote,Politique,ks.I,cz.II,Paris1960,s.CXIV,przyp.3,dalejcytowaneAubonnet).
2
J.Zürcher,Aristoteles’WerkundGeist,Paderborn1952:cyt.przezAubonneta,s.CXIII-CXIV.
3
Zob.wstępdoedycjiAubonneta,s.C,przyp.3.AubonnetpowołujesięnaF.SusemihlaiR.D.
Hicksa.
4
E.Bornemann,Aristoteles’UrteilüberPlatonspolitischeTheorie,„Philologus”79(1923),
s.70-158,iZürcher,op.cit.,s.49inn.,cyt.przezAubonneta,s.CXIV,przyp.3.
9