Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GeopolityczneznaczeniepolitykienergetycznejRosji
21
Geostrategia,jakzauważaamerykańskigeopolitykEdwardNicolaeLuttwak,
nbudowanajestwoparciuoparadoksalnąlogikę”,którabardzoróżnisięod
tejlogiki,jakąkierująsięludziewewszystkichobszarachswojejegzystencji.
Wszczególnościstwierdzaon,żenabyosiągnąćprzewagę,którapolegana
tym,żebyprzeszkodzićprzeciwnikowiwadekwatnymzareagowaniu-ponieważ
będzieonzaskoczonyinieprzygotowany,bądźprzynajmniejznajdziesięwsytu-
acji,kiedyniebędziemógłwykorzystaćcałegoswojegopotencjału-najbardziej
paradoksalnedziałaniemożeokazaćsięusprawiedliwione”18.Zperspektywy
logikipolitykimiędzynarodowejzakładasię,iżsiły,biorąceudziałwgrzegeo-
politycznejposiadającechy,któreodzwierciedlająprzestrzennepozycjonowanie
potęgigospodarczejiwojskowejpaństw.
UpadekblokupaństwkomunistycznychirozpadZSRRpodkoniecXXwieku
spowodowałprzegrupowaniesiłnaświecie,zwiększenieliczbyirolipodmiotów
niepaństwowychisilneprzejawykonfliktównowejgeneracji.Przytymniespo-
tykanydotychczasrozwójkomunikacjiiśrodkówmasowegoprzekazustworzył
nieznanąwcześniejmożliwośćwpływanianaopiniępublicznąiwywierania
presjinawładzepubliczne.JednocześniekoniecXXipoczątekXXIwiekuto
czasszybkiegorozwojuprocesówglobalizacyjnychitowarzyszącegoimprzede-
finiowaniadotychczasowychwyobrażeńosuwerennościigranicachpaństwo-
wych,tookreszaostrzeniasięproblemówtożsamościpaństwowej,zbiorowej
iindywidualnej,zderzeniekulturicywilizacji,masowej(wtymnielegalnej)
migracji.Innymproblememludzkości,mającymcharakteregzystencjalny,stało
sięposzukiwaniesposobównaosiągnięciekonsensusuwzakresiedopuszczal-
nychdlaludzkiejcywilizacjigranicwzrostugospodarczego19,któregoważnym
aspektemjestproblemdostawenergiiibezpieczeństwaenergetycznego.
Wskazanetuprocesypociągnęłyzasobąpoważnezmianynawszystkich
szczeblachżyciagospodarczego,społecznegoipolitycznego.Wewspółczesnym
świeciepojawiłosięizyskałowpływwielenowychczynników,któreprzyczyniły
siędozaostrzeniakonkurencjimiędzypaństwamiokontrolęnadterytoriami.
Obecniejednakkonkurencjatawystępujewinnychformachniżkiedykolwiek
wcześniej,cowiążesięwszczególnościzezwiększeniemrolispołeczeństwa20.
18Е.Luttwak,Strategy:TheLogicofWarandPeace,TheBelknapPressofHarvardUniversity
Press,CambridgeMA2001,s.320.
19Nazwiązekproblemusurowcowegozbezpieczeństwemenergetycznymwsposóbpośredni
zwróciłuwagępierwszyraportKlubuRzymskiegoz1972r.podtytułemnGranicewzrostu”.
Wedługautorówprzyszłośćludzkościzależyodstopniazużyciazasobównaturalnych.Wtym
kontekścieproblemzaspokojeniapotrzebenergetycznychpaństwjawisięjakokwestiaglobalnego
bezpieczeństwaenergetycznego.Zob.D.H.Meadows,D.L.Meadows,J.Randers,W.W.BehrensIII,
GraniceWzrostu,Warszawa1973;Z.Cesarz,Zagrożeniaekologiczno-surowcowe,w:T.Łoś-
-Nowak(red.),Współczesnestosunkimiędzynarodowe,Wrocław2008,s.189-190.
20Y
.Lacoste,Dictionnairedegéopolitique,Flammarion,Paris1986,s.747.
