Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GeopolityczneznaczeniepolitykienergetycznejRosji
19
oryginalnychkoncepcjigeopolitycznych.ByłprofesoremUniwersytetuLenin-
gradzkiegoiwykładowcąnawieluwyższychuczelniachZSRR.Jakopierwszy
rosyjskinaukowiecopracowałkoncepcjęrosyjskiejszkołygeopolityki.Wpracy
OmoguszczestwiennomteritorialnomwładeniiprimitielnokRosjiopisałzadania,
którepowinnybyćprzedmiotembadańrosyjskichgeopolityków.Donajważ-
niejszychobszarówbadawczychzaliczył:
-analizęświatowejrolirosyjskiejkolonizacjiwAzji,
-badanieterytorialnychformrosyjskiegopanowaniaiwskazanienanaj-
bardziejprzydatneznichdlawspółczesnegopaństwarosyjskiego,
-opracowaniekoncepcjirosyjskichtzw.bazkolonizacyjnychisposobuich
wykonania,
-badaniedrógkomunikacyjnychRosjiiwsąsiednichkrajachzpunktu
widzeniawarunkówpanowanianaddanymterytorium,
-pracenadpraktycznąkartografiąRosjiiinnychpaństw13.
WienaminSiemonowTien-Szanskiprzedstawiłwłasnygeopolitycznymodel
świata,alternatywnywobecteoriiHeartlanduH.MackinderaiPanregionów
K.Haushofera.Uważałon,żeistniejezwiązekpomiędzyszerszymiuogólnie-
niamihistorycznymiageograficznymiidlategoteżnależyszukaćformuły,która
pozwolidostrzecróżneaspektywpływuczynnikówgeograficznychnahistorię
powszechnąinazachodzącewglobalnejprzestrzeniprocesypolityczne14.Na
podstawieanalizyhistorycznej,rosyjskiuczonywyodrębniłtzw.obszarkrytyczny
(obszartrzechmórz),znajdującysiępomiędzyrównikiem,a450równoleżnikiem
północnym,wktórymznajdująsiętrzyobszary:MorzeŚródziemne,Morze
Czarne,MorzeChińskieiMorzeJapońskieorazMorzeKaraibskiezZatoką
Meksykańską.Uznałon,żemiędzytymimorzamipowstałynajsilniejszeinaj-
bardziejoryginalnecywilizacjeipaństwa.Mackindertwierdził,żetenktozapa-
nujenaHeartlandem,będziepanowałnadświatem,takTien-Szanskiuważał,
żenwładcąświatabędzieten,ktobędziewstanierządzićjednocześnietrzema
morzami,atrzemawładcamiświatabędątenacje,zktórychkażdazawładnie
jednymztychmórz”15.
Historiograficzneuogólnieniapoświęconeróżnorodnymsposobomkontroli
nadprzestrzeniąsłużyłyTien-Szanskiemudorefleksjinadgeopolitykąpaństwa
rosyjskiego.Zwracałonszczególnąuwagęnaniedostatkirosyjskiejpaństwo-
wości,pretendującejdomianapotęgikontynentalnej,azwłaszczanasłabość
rosyjskiejkolonizacjinawschodzieitrudnościzkontrolądalekooddalonych
13W.P.SiemionowTien-Szanski,Omoguszczestwiennomteritorialnomwładeniiprimitielno
kRosji,Sankt-Peterburg1915,s.32-33.
14J.Potulski,WienaminSiemonowTien-Szanskijakotwórcarosyjskiejszkołygeopolityki,
nPrzeglądGeopolityczny”2009,nr1,s.49.
15W.P.SiemionowTien-Szanski,Omagnuszczestwiennomteritorilanom…,op.cit.,s.5.
