Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obowiązekpokutowaniazapopełnionewinyzostałimniejako
narzuconyzzewnątrz.Naich„edukację”składałysięprojekcje
filmów,poczynającodroku1945,naprzykładfilmuMłynyśmierci
(„Todesmühlen”),którypokazywałokrutneobrazyzobozówśmierci.
Kwestiaodpowiedzialnościzazbrodniewojenneizaludobójstwo
stanowiławtejedukacjinajistotniejszyelement.Wświadomości
niemieckiejogromnąrolęodegrałyprocesynorymberskie.Wtrzech
okupacyjnychstrefachzachodnichskazanołącznieokoło5000osób,
wydanychzostało806wyrokówśmierci,a486znichwykonano.
Około200tysięcyosóbinternowanonaokresodparutygodni
dotrzechlat[53].
Czynnikiemobronnymniemieckiegospołeczeństwawobec
wielkichzbrodninazistowskichNiemiecbyłostworzeniepodziału
na„my”i„oni”.TaliniagranicznaprzebiegłapomiędzyHitlerem,
zktórymwspółdziałałyzbrodniczaNSDAPidowództwoSS,
awykorzystanym,łatwowiernym,świadomymswoichobowiązków
igotowymdopoświęceńspołeczeństwemniemieckim.Przedstawiciele
elitniemieckichzrzucalizsiebieodpowiedzialność,tłumaczącsię
związaniemzrozkazamilubwskazującnaichneutralną,wich
mniemaniuniepolitycznądziałalność[54].AleidaAssmann,literaturo-
ikulturoznawca,podkreśla,żeporoku1945określenie„niemieccy
sprawcy–żydowskieofiary”byłowielokrotniezastępowaneinnymi
opozycjami,wktórychNiemcystawialisiebiepostronieofiar.Starano
siępokazaćcałościowoniemiecki„bezbronnylud”,którydałsię
zwieśćioszukaćzbrodniczemurządowi.AleidaAssmannprzywołuje
słowaSaulaK.Padovera,amerykańskiegohistorykaipolitologa
żydowskiegopochodzenia,wedługktóregoNiemcymieliskłonność
dozrzucaniacałejwinyiodpowiedzialnościnaHitlera.Pragnęlioni
pokazaćświatutegojednegowinnego,któryprzecieżniewiele
wcześniejwychwalanybyłprzeznichwręczjakopółbóg[55].
AlonConfino,historykipracowniknaukowynaUniwersytecie
wWirginii,podkreśla,żedzisiajNiemcypostrzegająTrzeciąRzeszę
jako„nieniemiecką”[56].Niemcysprzed1945rokuzaczęlibyć
postrzeganijako„grupaobcych”,niemającanicwspólnego
zdzisiejszymspołeczeństwem.Uznawanowięc,żewzwiązkuztym
mordnaŻydachniemożeodnosićsiędozbiorowościniemieckiej
