Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wste
˛pdonowoz
˙ytności
33
–kosztywojny,nawetzwycie
"skiej,niemoga
"nasosłabiać,ajuz
˙wszczególności
niewolnoryzykowaćwszystkiego;dysponowaćnalez
˙yjedyniecze
"ścia
"swoichsił.
Florentyńczykpodkreślawage
"cechludzkichwczasiedziałańzbrojnych:odwagi,
posłuszeństwa,entuzjazmu,zawzie
"tości,aprzedewszystkimpatriotyzmujako
podstawowegowaloruiźródłasiłyarmiinarodowej.Machiavellego-myśliciela
zajmuja
"takz
˙ezagadnieniatechniczneiorganizacyjne.WjegoSztucewojny
znajdujemywielewskazóweknatematdyscypliny,szkoleń,musztry,logistyki,
ćwiczeńfizycznych,którymzwłaszczapowinienoddawaćsie
"ksia
"z
˙e
",abynie
popaśćwgnuśność.Uwaz
˙ał,iz
˙z
˙yciowa
"siłe
"wojnystanowia
"czteryskładniki:
ludzie(odpowiedni),broń(niedoceniałartylerii),pienia
"dzeorazz
˙ywność.Przy-
wia
"zywałtez
˙pewna
"wage
"doznajomościsztukipodste
"pu,zapomoca
"którego
moz
˙nanierzadkoosia
"gna
"ćwie
"cejniz
˙przyuz
˙yciusiły.Ksie
"ciu(władcy)doradzał,
abyuste
"powałtylkoprzedsiła
",niezaśprzedgroźba
"jejuz
˙ycia,bowtedygroźbom
niebe
"dziekońca,awojnyitaksie
"nieuniknie;zkoleiprzeciwnik,zanim
przejdzieodgroźbydouz
˙ycia,musisie
"zastanowić.Traktatynalez
˙yzawierać
jedyniewtedy,jeślisie
"maabsolutna
"pewnośćcodorealnościichdotrzymania
(egzekwowania).Ostrzegałtez
˙ksie
"cia(doświadczeniewłoskie)przedkonspiracja
"
ispiskamiwnajbliz
˙szymotoczeniu.Zpracywynika,z
˙eMachiavellitrafnie
odgadywałsensrodza
"cegosie
"systemumie
"dzynarodowego.Dostrzegałwzrost
egoizmuformuja
"cychsie
"wsposóbwłaściwydlaepokipaństw,któreda
"z
˙a
"do
pote
"giwkategoriachterytorialnychiwpływu(władzy)wswymotoczeniuoraz
dalszejekspansji.Własnepaństwomusibyćzatemtakzorganizowane,abymogło
sie
"skuteczniebronić,toznaczymusiposiadaćwłasnypotencjałzbrojny
18
.Za
pisza
"cegowmachiavellańskiejtradycjiuchodziłpopularnywśródwspółczesnych
BaltasarGracián,hiszpańskijezuitaiautorwielupraczzakresustrategiipolitycz-
nejogłaszanychwpołowieXVIIwieku.Głosiłpochwałe
"powścia
"gliwościwzwy-
cie
"stwach,umieje
"tnośćzatrzymaniasie
",zanimfortunasie
"odwróci,zache
"całdo
róz
˙norodnościsposobówdziałaniai„oszcze
"dnego”oszukiwania,którenaduz
˙ywa-
neprzestajebyćskuteczne,acogorsza,przestajemybyćnadługogodnizaufania.
WsztucewojnysensustrictoMachiavelliniebyłwszakz
˙estrategiemwtra-
dycyjnymtegoterminurozumieniu,wiekXVIIiXVIIIstałpodznakiemwojen
(strategii)manewrowych;dotyczytozarównopraktyki,jakiteorii.Liczne
kampaniewojennebyłytoczoneprzyzastosowaniuoperacjimanewrowania
(długichprzemarszów,oskrzydleń,poszukiwaniadogodnychpozycji,unikania
frontalnychstarćetc.).Wtymduchupowstawałyrówniez
˙licznepraceteo-
retyczne.Moz
˙nawre
"czmówićoszerokiejeuropejskiejszkolestrategiitego
okresu.Teoretycyidowódcypolowizróz
˙nychkrajówwyznawalipodobne
zasadyprowadzeniawojny.Te
"długa
"liste
"otwieraaustriackigenerał,Włoch
18
F.Gilbert,Machiavelli:TheRenaissanceoftheArtofWar,w:P.Paret(red.),Makersof
ModernStrategy,PrincetonUniversityPress,Princeton1986;fragmentySztukiwojnyw:
G.Chaliand,op.cit.,s.621in.Rzeczciekawa,Machiavelli,niczymBizantyńczycy,charak-
teryzowałtakz
˙ewalorywojenneróz
˙nychludów,twierdza
"cm.in.,z
˙eme
"z
˙czyźnizcieplejszych
krajówwykazuja
"ostroz
˙nośćibrakodwagi,podczasgdycizzimniejszych–odwrotnie.
