Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JoannaPodgórska-Rykała
doróżnicwnatężeniucechistotnychwdanymspołeczeństwie,jaknp.zarobki,wykształ-
cenieiprestiż.”25Tenierównościsącharakteryzowanepoprzezużyciesłówwartościują-
cychtypu:nwiększy”
,nwyższy”
,nmniej”itp.Ujęcienormatywnekładzienatomiastnacisk
nazasadęsprawiedliwościspołecznejwkontekściedostępudorozmaitychdóbr.Dotej
kategoriiodnosząsięzazwyczajargumentyprzeciwnikównierównościitozniązwiązane
sązarównoideologialiberalna,jakisocjalistyczna.Reszkeuznała,żewwiększościdysku-
sjimieszasięopisoweujęcienierównościzujęciemnormatywnym.26
Równośćnależyodróżnićodzrównania.Tapierwszadotyczyjednostektraktowanych
jakoindywidualności,druganatomiastodnosisiędoludzipojmowanychjakoczęścijed-
nego,nadrzędnegowobecnichorganizmu(typu:państwo,naródetc.).Wzrównaniu,
zktórymmamydoczynieniawideologiachtotalitarnych,chodziozniwelowanieczy
nawetzlikwidowaniewszystkichróżnicpomiędzyposzczególnymiosobami:osobowo-
ści,talentów,zdolności,przekonań,religii,światopogląduetc.Wwynikuzrównaniakon-
kretniludzienroztapiająsię”
,przeistaczającwnowy,idealnybyt,pojmowanyjakocałość,
cowiedziedozunifikowaniajednostekpodkażdymwzględem(ntotalnarównośćwby-
ciukopiąidealnegowzorca”27).Konsekwencjątakiegozrównaniajestniesprawiedliwość
inieludzkietraktowanie,boczłowiekpostrzeganyjestjakmniejlubbardziejsprawny
robot.Istotęzrównaniastanowikolektywizm.Równośćprawdziwaprowadzinatomiast
doróżnorodności,przejawiającejsięwpluralizmieosobowości.28JakpisałAlexisdeTo-
cqueville,nindywidualizm(ł)rośniewmiaręrozwojurównychmożliwości.”29
Jednymzważniejszychtematówporuszanychprzezbadaczy,głównieekonomistówiso-
cjologów,atakżepolitykówwszystkichopcji,jestzagadnienienierównościspołecznych.Od-
miennetraktowanieposzczególnychczłonkówspołeczeństwaspowodowanejestichprzyna-
leżnościądoinnychgrupbądźkategoriispołecznych.30RichardM.Weaverzauważył,żeobiet-
nicarównegopoziomużyciadlawszystkichniesiezesobąniestetypewnąniesprawiedliwość,
gdyżnrówneprawodlawołuilwajesttyranią.”31MarekTarniewskinapisałzaś,że:nrówność
całkowitaipodwszystkimiwzględamiwydajesięhasłemmożliwymdorealizacjitylkoprzy
zastosowaniuterroru”
.32Takwięcdlaurzeczywistnieniarównościludzikoniecznejestczasem
zróżnicowanieichwarunkówwyjściowych,ponieważjakstwierdziłRobertDahl,nnierów-
ność-anierównośćwydajesięstanowićnaturalnącechękondycjiludzkiej.”33
25A.Buchner-Jeziorska,Orównościisprawiedliwościspołecznej,nStudiaSocjologiczne”
,nr1(92),1984,s.179-
191,[za:]I.Reszke,Nierównościpłciwteoriach.Teoretycznewyjaśnienianierównościpłciwsferzepracyzawodo-
wej,Warszawa1991,s.11.
26
I.Reszke,Nierównościpłciwteoriach…,s.11.
27
28
J.Rolewski,Orówności…,s.68.
Ibidem,s.30-46.
29
A.deTocqeville,OdemokracjiwAmeryce,Warszawa1976,s.339.
30
A.Zachorowska-Mazurkiewicz,Kobietyiinstytucje…,s.37.
31
R.M.Weaver,Ideemająkonsekwencje,Kraków1996,s.50.
32M.Tarniewski,Celepolityczne:demokracja,wolność,równośćisprawiedliwość,niepodległośćisuwerenność,
Londyn1983,s.28.
33
R.Dahl,[za:]W
.Woźniak,Idearównościwe…,s.43.
