Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykarównościpłcinaszczeblusamorządowym
33
odmiennerole,nzgodniezichnaturą”
.113Jedenznajwybitniejszychwspółczesnychteore-
tykówewolucjonizmu,biologigenetykJohnMaynardSmith,natematdeterminizmuge-
netycznegopowiedział:nMówienieotakimdeterminizmiejestpozadyskusją,ponieważ
niktgoniegłosi,awkażdymrazieżadenzkompetentnychbiologówewolucyjnych.”114
Podobnepoglądyleżąuźródełpojawieniasięterminuncharakterupłciowego”(niem.
Geschlechtscharakter).Jesttopojęcie,któreukształtowałosięwNiemczechwlatach70.
XVIIIwieku,awXIXwiekubyłojużpowszechnieużywanedlaokreśleniapsychologicz-
nychcechpłcizwiązanychzwłaściwościamifizjologicznymi.Posługiwaniesiętąkatego-
riąmiałonaceluuchwycenieistotymęskościikobiecości.Formułowaniewypowiedzi
natematcharakterupłciowego-zdaniemKarinHausen-jestmelanżembiologiiiprze-
znaczenia,któregoceltowyznaczeniennaturalnych”(choćwymagającychudoskonalenia
wprocesiesocjalizacji)cechgatunkowychkobietimężczyzn.115nCharakterompłciowym”
ImmanuelKantwroku1798poświęciłwielemiejscapodczascykluswoichwykładów
natematantropologiiwujęciupragmatycznym.116Jeszczewyraźniejskupiłsięnanich
innyniemieckifilozof-WilhelmvonHumboldt.Wszyscyautorzywypowiadającysięna
tematncharakterówpłciowych”interpretowalikobietęwyłącznieprzezpryzmatmałżeń-
stwairodziny.Takwięcmożnauznać,żeowecharakterywpisywałysięidealniewnurt
ideologiipatriarchalnejwładzy,aichzadaniembyłopolaryzowaniestosunkówspołecz-
nych,przyjednoczesnympromowaniużyciowejharmonii(uzupełnianiasię)płci.117
Mimozaprzeczającychtemuwynikówbadańprzeświadczenie,iżspołeczneróżnice
rólpłciowychsączymśtrwałym,nieuchronnymizdeterminowanymbiologicznie,jest
wciążbardzopopularne,tymbardziejrozpowszechnione,żeczęstoumacnianeprzez
szkodliwestereotypyprzekazywanewprocesiesocjalizacji.JakuznałaBarbaraSzacka,
nstereotypysąniezwykleodpornenanowedoświadczeniaitrwająznaczniedłużejniż
aktualnośćsytuacjiiinformacji,którejezrodziły.”118Stereotypy,podobniejakiwiedzapo-
toczna,charakteryzująsięnietylkopochopnościąuogólnień,aleteżskłonnościądomy-
śleniabiegunowego(typu:czarne-białe).AnnaTitkowzauważyła,żenwtrakciesocjali-
zacjidochodzidoukształtowaniasięcechosobowości,systemupotrzebiwartości,atakże
róliwzorówzachowańoczekiwanychprzezspołeczeństwo,wktórymżyjeczłowiek”119.
Natematstereotypów,któresąusprawiedliwianeprzezpowszechniepanującepoglądy,
GayleGrahamYatesnapisała:nMężczyźniniemogąnauczaćmałychdzieci;mogąjedynie
nadzorowaćtych,którzyjeuczą.(ł).Kobietyniemogąpodnosićciężkichskrzyń,mogą
podnosićtylkociężkiedzieci.”120ZamiaremYatesbyłozdemaskowaniehipokryzjizwią-
113
K.Ślęczka,Feminizm.Ideologieikoncepcjeł,s.33.
114
P
.Gowaty,J.K.Waage,MythofGeneticDeterminizm,[w:]P
.Gowaty(red.),FeminismandEwolutionary
Biology.Boundaries,IntersectionsandFrontiers,NewYork1997,s.524.
115
K.Hausen,Polaryzacja„charakterówpłciowych”,[w:]K.Hausen(red.),Porządekpłci.Studiahistoryczne,
Warszawa2010,s.48-54.
116
I.Kant,Antropologiawujęciupragmatycznym,Warszawa2005,s.278.
117
K.Hausen,Polaryzacja„charakterówpłciowych”ł,s.61-69.
118
B.Szacka,Genderipłećł,s.22.
119
A.Titkow,Szklanysuft:barieryiograniczeniakarierkobiet:monografazjawiska,Warszawa2003,s.54.
120
G.G.Yates,WhatWomenwant.TeideasoftheMovement,MassachusettsandLondon1975,s.184.
