Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rozdział1
socjalizmjakosposóbrozwiązaniakwestiisprzecznościpomiędzykapitałem
apracą,papieżopowiedziałsięzazasadąwspółpracypomiędzyzantagonizowa-
nymistronami,określającjednocześnieprawasłabszychiobowiązkibogatych.
Równieważnąencyklikąsocjalnąbyłaogłoszona40latpóźniejQuadragesimo
AnnowydanaprzezPiusaXI.Zasadniczymjejwaloremdladoktrynypolityki
społecznejjestsformułowaniezasadypomocniczości-decentralistycznejten-
dencjiuznaniadlainicjatywoddolnychorazkorporacjonizmu.W1961roku
JanXXIIIwswejpracyMateretMagistraupowszechniakwestięspołecznąjako
wartośćuniwersalną,charakteryzującąwszystkiekraje,klasyinarody,anie
jakokwestięrobotniczą.PóźniejszaencyklikaPaceminterrisstanowipodsta-
wowydokumentdotyczącyprawczłowieka,adlapolitykispołecznejdostarcza
wskazań,wedługktórychpowinnybyćrealizowanedziałaniazasadniczych
podmiotów.DokumentSoboruWatykańskiegoIIz1965rokuGaudiumetspes
zawierałnowestanowisko,zgodniezktórymcelemchrześcijańskiegozaangażo-
waniawżyciudoczesnymjesthumanistycznyrozwójopartynapersonalizmie
iwspólnotowejwizjiekonomiizczłowiekiemnapierwszymplanie.Encyklika
papieżaPawłaVIPopulorumprogressioz1967rokustanowiinterpretację
chrześcijańskiejkoncepcjirozwoju,wktórejniezbędnymwarunkiemgodności
człowiekajestdostępdowiedzyikulturyorazszacunekdlawartościwyższych.
W1981rokuJanPawełIIwydałencyklikęLaboremexercens,jejcentralną
tezęstanowistwierdzenie,żekluczemdorozwiązaniakwestiispołecznejjest
praca,mającapierwszeństwonadkapitałem.Analizapracyludzkiejpowinna
zajmowaćcentralnemiejscewcałejsferzepolitykispołecznej.Zaistotneuznano
równieżprawodoodpoczynku,prawodoemeryturyiochronynastarość.
Cechącharakterystycznątejencykliki,azarazemczasu,wjakimpowstała,
jestrozbudowanakoncepcjasolidarnościludzkiejijejhistorycznejwartości
wrozwiązywaniuproblemów.Wogłoszonejw1987rokuencykliceSollicitudo
reisocialispapieżzwracauwagęnawystępującenapięciairóżnicewrozwoju
gospodarczym,podkreślając,żeprawdziwypostępmusikoncentrowaćsięna
jakościbyciaczłowiekiem,anietylkoskupiaćsięnanieustannympomnażaniu
konsumpcji.EncyklikaCentisimusAnnusz1991rokuzawieranatomiastsyste-
matycznywykładdotychczasowegospołecznegonauczaniaKościoła.JanPawełII
dokonujewniejjednocześnieetyczno-społecznejocenywspółczesnegoświata,
wskazujączarazemnakierunkirozwiązaniapodstawowychproblemówspołecz-
nych.Papieżopowiadasięzaspołecznągospodarkąrynkową,uwzględniającą
trzyelementy:wolnyrynek,dobrowspólneiochronęśrodowiskaprzyrodni-
czego.Opowiadasięteżzabudowaniempaństwapomocniczego.JanPawełII
zaznacza,żespołecznośćwyższegorzęduniepowinnaingerowaćwwewnętrzne
sprawyspołecznościniższegorzędu,leczpowinnajewspieraćwraziekoniecz-
nościipomócwkoordynacjijejdziałańzdziałaniamiinnychgrupspołecznych
dladobrawspólnego.Interwencjapaństwamiałabybyćograniczona,także
wsferzepolitykispołecznej,narzeczpomocniczościwrozwiązywaniuspraw
