Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.WSPÓŁCZESNEWYZWANIAPOLITYKIGOSPODARCZEJNAPOZIOMIEKRAJOWYM...
aczkolwiekwidocznabyłajużwówczastendencjaspadkowatejproporcji.Wkolejnym
dziesięcioleciuudziałtenobniżyłsiędoniewieleponad20%ibyłtoniewątpliwiestan
oraztendencjaniekorzystnadlatejgrupyAmerykanów,którzywtejsytuacjizdecy-
dowalisięwesprzećproceszmianidziałaniapodejmowanewramachnurtuneolibe-
ralnego.Wkonsekwencjitendencjatazostałaodwróconawlatach80.XXwieku
1%najbogatszychAmerykanówposiadałjuż30%,awlatach90.40%bogactwa
narodowego[Alvaredoiin.,2018].Mająctonauwadze,„Neoliberalizmdasięinter-
pretowaćjakozabiegnajbogatszegoodłamuludności,mającynacelupowstrzymanie
tejtendencjispadkowej”.Tokolejnyargumentprzemawiającyzatym,żeneolibera-
lizmbyłprzyczynązjawisk,jakienastąpiływlatach2007–2008[Dumenil,Levy,2009;
Torbat,2008].Neoliberalizmdefiniowanyjestjakoodrodzeniepodstawliberalizmu,
takichjakniczymnieograniczonywolnyrynek,własnośćprywatnaczybrakingerencji
państwa.„Gdybyprogramliberalnysprowadzićdojednegosłowa,tymsłowembyłaby
własnośćprywatnawłasnośćjestpojęciemzrozumiałyminiekwestionowanymnawet
przezkomunistów.Wszystkieinnezasadyliberalizmuwynikająztegozasadniczego
żądania”[Mises,1989].A.MacEwanwNeo-LiberalismorDemocracy?[1999]napisał,
żeneoliberalizmjestrenesansemXIX-wiecznegoklasycznegoliberalizmugospodar-
czego.Neoliberalizmjestetykąsamąwsobie,zdolnądodziałaniajakoprzewodnikdla
wszystkichludzkichdziałańktóraporoku1970zaczęładominowaćzarównowteorii,
jakiwpraktycegospodarczej[Harvey,2007a].Naświecieuznano,żeneoliberalizm
jestnaturalnymporządkiemrzeczyilekarstwemnapanującezło(thereisnoalterna-
tiveTINA),stanowiącpodstawępolitykiekonomicznejiprogramówgospodarczych
wkrajachrozwiniętych[Jakóbik,2012;Dembiński,2011].
Dośćwyczerpującegoopisuneoliberalizmujakodoktrynynaukowejdoszukaćsię
możnawdorobkuD.Harveya,którystwierdził[2008,s.16]:„Neoliberalizmjestprze-
dewszystkimteoriąpraktykpolityczno-ekonomicznych,któragłosi,żeludzkiemudo-
brobytowinajlepiejsłużyćbędzieuwolnienieprzedsiębiorczościwramachinstytucjo-
nalnych,którychcechycharakterystyczneto:mocneprawawłasnościprywatnej,wolne
rynkiiwolnyhandel”.Wtakzdefiniowanymnurciepaństwoodpowiedzialnejesttylko
iwyłączniezadążeniedostworzenia,apóźniejutrzymywaniaodpowiednichraminsty-
tucjonalnych[Ratajczak,2017].Wodniesieniudozakresuusługpublicznych,jakiezda-
niemneoliberałówpowinnoświadczyćpaństwo,ograniczająsięonejedyniedotworzenia
strukturifunkcjimilitarnych,obronnych,policyjnychorazprawnych,którepozwalają
nazabezpieczenieprywatnychprawwłasności[Sadowski,2011].Wramachtegonurtu
rolapaństwazostałanatyleograniczona,żejeśliwpewnychobszarachwkrajachpara-
dygmatukeynesowskiegotylkopaństwoświadczyłousługi(wtakichobszarach,jak:zie-
mia,woda,szkolnictwo,opiekazdrowotna,bezpieczeństwosocjalneczyzanieczyszczenie
środowiska),należystworzyćmożliwośćisukcesywniezastępowaćteusługirynkowymi.
Neoliberalizmpostrzegakonkurencjęjakocechędefiniującąstosunkimiędzy-
ludzkie.Nanowodefiniujeobywatelijakokonsumentów,którychdemokratyczne
26