Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Przedmiotiuwarunkowaniapolitykinarzeczkonkurencyjnościgospodarkinaśrednimpoziomierozwoju
kurencyjny9jeżeliwwynikuzmianrelacjikosztuicenyalboinnychczynników
jegozdolnośćdosprzedażynarynkachzagranicznychikrajowympoprawiła
sięlubpogorszyła”(Balassa1964).
Takiemurozumieniukonkurencyjności,któreimplikuje,żedanykrajkon-
kurujezinnymipaństwami,przeciwstawiłsięP.Krugmanw1994r.,nazywając
jąnniebezpiecznąobsesją”.Wartykulez1996r.streszczaonswojeioponentów
poglądynatękwestię:międzynarodowakonkurencyjnośćkrajutokoncept,zgod-
niezktórymnarodykonkurująorynkiświatowetakjakkorporacje—naród,który
przegrazinnyminarodamiwtejwalce,doświadczypodobnegokryzysu,jakiego
doświadczafirmaniebędącawstaniewygraćzrywalaminapoluinnowacyjności
produktówlubkosztówprodukcji.Dokonującklasyfikacjipodstawowychargumen-
tównarzeczwolnegohandlulubprzeciwkoniemu,przyporządkowujejedoczte-
rechtypówpostawwobeckoncepcjikonkurencji:merkantylistycznej,klasycznej,
strategicznejirealistycznej.
Wedługpierwszejznichcelemhandlujesteksport,którytworzymiejsca
pracy.Wolnyhandeltolerujesiętylkopoto,abynakłonićinnenarodydoakcep-
tacjinaszychproduktów.Poglądytezrewidowanom.in.podwpływemrozwoju
myśliklasycznej,którawyznaczadrugązopisywanychprzezKrugmanapostaw.
OpierasięonanateoriikosztówkomparatywnychD.Ricardo,rozwiniętejprzez
J.S.Milla:celemhandlujestimport,anieeksport—tenbowiemjestkosztem,
którymusimyponieść,ponieważnasidostawcydomagająsięzapłaty.Siłanabyw-
czanaszejzapłatybędzietymwiększa,imefektywniejwytwarzamynaszepro-
duktyeksportowewrelacjidodóbr,któreimportujemy.Dlategoteżbardziejopła-
calnejestprzeznaczenieczęścirzadkichzasobówdoprodukcjinaeksportniżdąże-
niedoautarkii,ponieważzarównomy,jakinaszpartnerhandlowy,zyskujemyna
specjalizacji.Nawetwwarunkach,gdyjednastronaprodukujeefektywniejwszyst-
kiedobra,obakrajezyskują,jeżelisięskoncentrująnaprodukcjidóbr,którepro-
dukująwzględniewydajniej(zob.np.(Krugman,Obstfeld2007)).Wolnyhan-
delpozwalazatemnauzyskanieobopólnychkorzyściiprzyczyniasiędowzrostu
dobrobytuświatowego.
Wykorzystanieefektówskaliprodukcjisłużącedozdominowaniahandlumię-
dzynarodowegoprzezgałąźdanegokraju,każeprzyjąćargumentnarzeczzakwe-
stionowaniaklasycznegozałożeniaokonkurencjidoskonałejiprzyznać,żezdo-
minowanierynkuprzezkilkafirmumożliwiaimpłacenieswoimpracownikom
więcejniżwynikałobytotylkozkwalifikacji.Ponadtoistniejąprzemysły,któ-
rychprzewagatechnologicznabierzesięzwzajemnegokorzystaniaprzezkrajowe
firmyzefekturozprzestrzenianiasięwiedzy,aeksportmożeraczejwykreować
przewagękomparatywnąniżbyćefektemtejprzewagi.Tamzatem,gdziekon-
kurencjapoleganaschemaciewinner-takes-all,trzeciezopisywanychstanowisk
—strategiczne—sprzyjapostulatominterwencjonistycznym(Krugman1996).
CzwartestanowiskozdefiniowaneprzezKrugmana—realistyczne—różnisięod
strategicznegodwomaprzekonaniami:popierwsze,potencjalnekorzyściwynika-
jącezzagospodarowanianiedoskonałościrynkusąwzględnienieduże,apodrugie,
