Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Edukacjawposzukiwaniuskutecznegoparadygmatu
edukacyjneipomiarowe,wysokaocenagimnazjówpolskichpopiera-
nabyłazkoleipoglądamiministraedukacjiWielkiejBrytanii,który-
jakozwolenniktestów-podkreślałichrolęwograniczaniuwszkołach
przejawówuprzedzeńrasowychczyspołecznych.Przywoływanebry-
tyjskiekontekstyzupełnieusunęływcieńpolskąspecyfikękulturową
itendencyjnie,podwpływembezkrytycznychglobalnychuogólnień,
pozwalałyrestytuowaćnowy,obcyporządekwpolskimdyskursieedu-
kacyjnym48).Socjolodzytakisposóborganizowaniaprzestrzenispo-
łecznej(womawianymwypadku-edukacyjnej)nazywająrytualnym
chaosem,wktórymoprzejściowądominacjęwalcząrozmaitenfasa-
dowe”działania,przyjmującewymiarceremonii49.Nietrudnootaką
opinięoobecnymsposobieprogramowaniaedukacji,gdyporównasię
gozosiowymiskupionymwokółideipaństwotwórczychprogramem
np.KołłątajowskiejreformyKomisjiEdukacjiNarodowejczyreformy
Jędrzejewiczowskiejzroku193250.Wbrewpozoromkontekstyniesą
ażtakodmienne,dziśbowiemzagrożonejestzarównodługietrwanie
językapolskiego(conajlepiejwidaćwpolskichszkołachinakierun-
kachpolonistycznych),jakiintegralnośćwspólnotynarodowej,pozba-
wianejprzeświadczeniaoistnieniuspajającychjąwartościrdzennych.
Spostrzeżeniatepotwierdzawieluinnychhumanistów,zabierających
głoswsprawachnajbardziejistotnychdlanarodowejwspólnoty:
Posłowieispecjaliścizróżnychdziedzin,acelująwtymzawodyzwiązane
zwymiaremsprawiedliwości,niepotrafiąmówićpopolsku.Biedniinie-
przygotowanireagująnapytaniadziennikarzy,posługującsięnietyleno-
womową,ilemowąwłasną,czyli,takjakdzieci,konstruująnowefrazeo-
logizmy,myląprzypadkiiniepotrafiąpojąć,naczympolegakonstrukcja
zdaniapodrzędnego,cosprawia,żeniemaanipoczątkuichwypowiedzi,
anikońca51.
48
Przypomnijmy,żewreformowanympolskimsystemieoświatywlatach30.
XXw.JeanPiagetchwaliłzupełnieodwrotnetendencje:połączenienowo-
czesnościnauczaniaztradycjąpolską,stanowiącąośprogramowąsystemu.
J.Piaget,Polskareformaszkolna,nOświataiWychowanie”1935,z.1,s.1.
49
Zob.m.Czyżewski,Wstronęteoriidyskursupublicznego,w:Rytualny
chaos.Studiumdyskursupublicznego,red.m.Czyżewski,S.Kowalski,
A.Piotrowski,Kraków1997,s.101-109.
50
Zob.Z.A.Kłakówna,P.Kołodziej,J.Waligóra,Paktdlaszkoły.Zaryskon-
cepcjikształceniaogólnego.Zaproszeniedodyskusji,Gdańsk2011,s.28-35.
51
m.Król,Brońciepolszczyznyjaksuwerenności,nDziennikGazetaPrawna”,
12.11.2012.Znanyfilozofpiszedalej:nwbrewpozorom,niewielejestrzeczy,
którenaswdzisiejszychczasachłącząjakonaród,ajednąztychnielicznych
36
