Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OperACjepOłOżNiCze–ryshistOryCzNy
8
1.7.2
CięCieCesArskieNAzmArłej
LubumierAjąCejkObieCie
telnośćmatekpocięciucesarskimwynosiła73-90%,
awniektórychośrodkach100%.Operacjatabyła
wtymczasieoperacjąrozpaczy,dlategoteżwykony-
wanojąjakoultimumrefugium,jakoostateczność.
Myślwydobyciapłoduzezmarłejkobiety-inmortua
Wlatach1500-1796opisano76matek,któreprzeżyły
(postmortem),zrodziłasięzobserwacjizwierzątpa-
cięciecesarskie[30].Naegelewroku1872wymienił
dłychnapolowaniu,uktórychpośmierciobserwowa-
następująceprzyczynyzgonówpotejoperacji:nuszko-
noprzezpewienczasruchypłodówprzezpowłokę
dzeniebrzucha(uraz)imacicy,zmianycielesne,psy-
brzuszną.WładcaRzymu,NumaPompiliusz(715-673
chiczneichorobykobietyciężarnej(osteomalacja),
p.n.e.),nadałprawozwaneLexregia,którezezwalało
krwawieniewczasieoperacji,wypadaniejelit”[18].
nawydobyciepłodupośmiercimatkiprzezrozcięcie
Długotrwająceporodyiwyczerpaniesiłrodzącejpro-
powłokibrzusznej.Później,wświeciechrześcijańskim,
wadziłydoogólnegozakażenia,nadtooperacjęprze-
wykonywanotęoperacjęrównieżznakazuchrztu.Cię-
prowadzanowwarunkachnieaseptycznych,częstopo
ciebrzusznewśredniowieczunazmarłychlubwyjąt-
nieudanejpróbiezabiegukleszczowegolubobrotuwe-
kowonaumierającychkobietachprzeprowadzałypo-
wnętrznegopłodu.Cięciemacicywykonywanowtrzo-
łożneorazlekarzezajmującysięchirurgią.Zachowane
niewliniiśrodkowej,asamejranymacicypoczątkowo
donaszychczasówmateriałyikonograficznedowodzą,
niezszywano.Pozostawienieotwartejranymacicy
żecięciewykonywanowliniiśrodkowejciałaponiżej
uznawanozamniejniebezpieczneniżjejzszycie.Wy-
pępkabądźzprawejlublewejstronybrzucha[7,8,
nikałotozezwykłejempirii,ranyszyteropiałybowiem
23,30].
igoiłysięźle.Wczasieautopsjikobietzmarłych
WPolscecięciecesarskienazmarłejwykonano
stwierdzanoogólneropieniewobrębiejamyotrzewno-
upolskiejkrólowejAnnyHabsburżanki,pierwszej
wej.Ukobiet,uktórychwykonywanopowtórnecięcie
żonykrólaZygmuntaIIIWazy.Królowąpotocznie
cesarskie,stwierdzanozrośnięciemacicyzpowłoką
zwanoAnnąRakuszankąlubAustriaczką;byłatooso-
brzuszną,coutrwalałoprzekonanieosłusznościrezyg-
bachorowita,miałakaszeliobrzęki,ztrudemchodziła.
nacjizszyciaranymacicy.Dziśmożemyprzyjąć,że
Poródtrwałdwadni.Operacjęwykonanowkomnacie
głównympowodemdużejśmiertelnościkobietbyłyza-
królowejnaZamkuKrólewskimwWarszawiewdniu
każenieikrwotok.
10lutego1598roku.Gdykrólowawydałaostatnie
Dużaśmiertelnośćkobietwywołałafalękrytyki,
tchnienie,będącynapodorędziucyrulikpośpiesznie
asymbolicznymwyrazemtegostanowiskabyłareakcja
rozciąłbrzuchiwydobyłżywypłódpłcimęskiej,jed-
niejakiegoFrançoisSacombe’a,którywParyżuzałożył
nakpopółgodziniedzieckozmarło[28,30].
nszkołęantycezarianistów”-ÉcoleAnti-Césarienne.
Operacjęcięciacesarskiegonaumierającychkobie-
LekarzywykonującychtęoperacjęSacombenazwał
tach-inagonia,wykonywanowprzeszłościprawie
mordercami,wydałteżpismo,wktórymnastroniety-
wyłączniewrodzinachkrólewskichicesarskich,gdzie
tułowejumieściłrysunekobeliskuzichnazwiskami,
sprawąwielkiejwagibyłasukcesjatronu.Wyrazemta-
którynazwałobeliskiemhańby[14].
kiegostanowiskajestzdaniewypowiedzianew1752
rokuprzezniemieckiegochirurgaLorenzaHeistera
(1683-1758).Mówiłon,żecięciecesarskienależypo-
dejmowaćntylkoukrólowychlubksiężnych,ponieważ
1.7.4
wtychprzypadkachchodziprzedewszystkimootrzy-
ROzwójteChNikiOperACyjNejCięCiA
maniedziedzica,nawetgdybymatkamiałapożegnać
CesArskiegO
sięztymświatem”.Byćmożenatymtlezrodziłosię
niemieckieokreślenieKaiserschnitt[14].
Kamieniemmilowymnadrodzedozmniejszeniaśmier-
telnościkobietpocięciucesarskimbyłatechnikaopera-
cyjnapodanaw1876rokuprzezwłoskiegopołożnika
EduardoPorro(1842-1902)[37].Technikatazakładała
1.7.3
odcięcietrzonumacicypowydobyciupłoduiwszycie
CięCieCesArskieNAżywejkObieCie
kikutaszyjkimacicywranępowłokibrzusznej.Śmier-
telnośćkobietoperowanychtątechnikąobniżyłasiędo
Cięciecesarskienażywejkobieciewykonałwroku
58%.Dalszypostępwzakresiezmniejszeniaśmiertel-
1500szwajcarskitrzebicielświńJakubNuferzSiegers-
nościkobietzwiązanyjestzogólnympostępemmedy-
hausen.Wiadomośćtępodałpo100latachodtego
cyny.Wroku1847IgnazSemmelweis(1818-1865)
wydarzeniaCasparBauhin,leczniejestonahistorycz-
odkryłprzyczynęgorączkipołogowej,wroku1867Jo-
nieudokumentowana.Wpełniudokumentowanymcię-
sephLister(1827-1912)wykonałpierwsząoperację
ciemcesarskimnażywejkobieciejestzabiegwykona-
wnsprayukarbolowym”iustaliłzasadypostępowania
nyprzezJeremiaszaTrautmannawroku1610wWit-
wpoluoperacyjnym,codałopoczątekpostępowaniu
tenberdze.Matkaidzieckoprzeżyły.Późniejszecięcia
antyseptycznemu,którezostałougruntowanedziękiod-
cesarskiewykonywanetuiówdziekończyłysiętra-
kryciubakteriiprzezLudwikaPasteuraiRobertaKo-
gicznie[7,14].NaprzełomieXVIIIiXIXwiekuśmier-
cha.Przełomwzakresiepostępowaniaaseptycznego
