Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DRHAB.ROBERTMAJZNER,PROF.UJD
UniwersytetJanaDługoszawCzęstochowie
WPŁYWREMILITARYZACJINADRENIINA
BEZPIECZEŃSTWORZECZYPOSPOLITEJPOLSKIEJ
WOCENIEPPŁK.DYPL.ANTONIEGOSZYMAŃSKIEGO
Mocązawartego28czerwca1919r.traktatuwersalskiego-ntaknalewymbrzegu
Renu,jakinabrzeguprawymnazachódodliniiwytkniętejo50kmnawschódodtej
rzeki”-zabronionopaństwuniemieckiemuutrzymywanialubbudowyfortyfikacji,
dyslokowanialubgromadzeniasiłzbrojnych,itozarównonastałe,jakiczasowo,oraz
podejmowaniajakichkolwiekzarządzeńmobilizacyjnych,równocześniezapowiada-
jąc,żenieprzestrzeganiepowyższychzakazówzostanieuznanezanaktwrogiwsto-
sunkudoMocarstw”oraznzaczynzmierzającydozakłóceniapokojuświata”ze
wszystkimitegokonsekwencjami(art.42-44).Jakogwarancjęprzestrzeganiaprzez
Niemcytychipozostałychzapisówtraktatuustalono15-letniąokupacjęwojskowąte-
rytoriówniemieckichpołożonychnazachódodRenuwrazzprzyczółkamimosto-
wymiprzezsiłyzbrojnepaństwsprzymierzonychistowarzyszonych(art.428)1.
Choćwkonsekwencjizawarciatzw.porozumieńlokarneńskich2,okupacja
wojskowaNadreniizakończyłasięjużw1930r.3,todlanarodowo-socjalistycznych
od1933r.Niemieczakazutrzymywaniawjejgranicachswoichsiłzbrojnych
godziłwsuwerennośćpaństwa,symbolizującznienawidzonyndyktatwersalski”.
DlategoteżwramachodzyskiwaniatejżesuwerennościAdolfHitlernajpierw
przywróciłobowiązeksłużbywojskowej(16marca1935r.)4,anastępnierozka-
załwkroczyćdoNadreniijednostkomwojskowymwramachoperacjiokrypto-
nimienWinterübung”(7marca1936r.)5.
1
TraktatpokojumiędzymocarstwamisprzymierzonemiistowarzyszonemiaNiemcamipodpisany
wWersalu28czerwca1919roku,Warszawa1919,s.24-25,189.
2
Zob.:H.Korczyk,DziałanieirecepcjaLocarna1927-1936,Warszawa1999;J.Jacobson,Lo-
carnoDiplomacy:GermanyandtheWest1925-1929,Princeton,N.J.2015.
3
Formalniestanokupacjizakończonowewrześniu1929r.wodniesieniudostrefbrytyjskiej
ibelgijskiej,a30czerwca1930r.wodniesieniudostrefyfrancuskiej.Zob.M.Pawley,The
WatchoftheRhine:TheMilitaryOccupationoftheRhineland1918-1930,London2008.
4
Zob.W.Kozaczuk,Wehrmacht1933-1939.RozbudowasiłzbrojnychTrzeciejRzeszyjakona-
rzędziapresji,ekspansjiterytorialnejiwojny,wyd.3popr.iuzup.,Warszawa1978,s.152-155.
5
Zob.:H.-D.Giro,DieRemilitarisierungdesRheinlands1936.HitlersWegindenKrieg,Essen
2006;A.Wolz,DieRheinlandkrise1936.DasAuswärtigeAmtundderLocarnopakt1933-1936,
München2014.
