Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WsłużbiePolsce.Wkładmjr.JanaHenrykaŻychonia…
53
myśliwskich.Wdniu31sierpnia1939r.wieczoremmjrŻychońpowiadomił
centralęoinformacjiprzekazanejprzezwiarygodnegoagenta,natematoddzia-
łówniemieckichmaszerującychprzezmostpontonowywGdańsku54.
WprzeddzieńagresjiNiemiecnaPolskę,rankiem,31sierpnia1939r.mjr
ŻychońprzybyłdoKomisariatuGeneralnegoRPwWolnymMieścieGdańsku,
abyostrzecppłk.WincentegoSobocińskiego,żewciągu24godzinnależyocze-
kiwaćatakunaWesterplatte.Ponadtoprzekazałogólneinformacjeosytuacjioraz
okoncentracjiformacjigdańskichwWisłoujściuiNowymPorcie55.
NiemalnatychmiastpozajęciuBydgoszczy,5września1939r.,Niemcyroz-
poczęliposzukiwaniazałogiidokumentówEkspozyturyNr3.Wtymceludo
gmachuprzyul.PowstańcówWielkopolskich5udałasięgrupagestapowcówna
czelezHelmuthemBischoffem,którytakopisałtowydarzenie:nWbudynku
miałswojąsiedzibęsłużbowąmjrJanŻychoń,dobrzenam,wschodnioniemiec-
kimludziomznany.Zapomocądrabinwtargnęliśmyprzezoknonapierwszym
piętrzedobudynkuizastaliśmygozupełniepustym.Nawetwielkiedrzwimeta-
loweznajdującesięwpiwnicachzostaływyłamane.Wmieszkaniusłużbowym
mieszczącymsięwgmachu,którebyłopuste,zwyjątkiempokoi[ś]leżał-
jakbynapowitanie-naśrodkubiurkabiletwizytowydawnozbiegłegopanama-
joraŻychonia”56.WtymczasiemjrŻychoń,wrazzkadrąekspozyturyznajdował
sięwdrodzedoFrancji.
Wpaździerniku1939r.mjrŻychońwrazzgrupąoficerówdotarłdoParyża,
poczymobjąłstanowiskoszefapolskiejSekcjiWywiadowczejwsztabieAdmi-
ralicjiFrancuskiej.PoupadkuFrancji,wczerwcu1940r.,ewakuowałsiędo
WielkiejBrytanii.PrzezkrótkiczasbyłreferentemwOddzialeII,anastępnie
powierzonomuobowiązkiszefaWydziałuWywiadowczego.Wkrótceteżzaini-
cjowałwspółpracęzwywiademamerykańskim-jeszczeprzedprzystąpieniem
StanówZjednoczonychdowojny.PonadtozacieśniłwspółpracęzBrytyjczykami
orazrozbudowałsiećekspozyturiplacówekOddziałuII.Wtymokresiemajor
Żychońpadłofiarązarzutów.GłówniadwersarzeŻychonia:mjrTadeuszNo-
wińskiorazkpt.JerzyNiezbrzyckimieliwielezastrzeżeńdotyczącychmetod,
jakiestosowałwswojejpracy.Zarzucilimum.in.współpracęzAbwehrą
izdradękraju.Majorpoczułsiętymzniesławionyiwystąpiłprzeciwkotym
oficeromnadrogęsądową.Procesodbyłsięw1943r.wLondynieprzedMor-
skimSądemWojennym.PomimokorzystnegodlaŻychoniawyroku,zrezygno-
wałonzestanowiskaszefaWydziałuWywiadowczego,anastępniezwróciłsię
doprzełożonychoprzeniesieniegodosłużbyliniowej57.Wlutym1944r.zna-
54
A.Pepłoński,WywiadPolskichSiłZbrojnychnaZachodzie1939-1943,Warszawa1995,s.20-21.
55
M.Borowiak,Westerplatte.Wobronieprawdy,Warszawa2008,s.34-35;M.Wójtowicz-
-Podhorski,Westerplatte-nocprzedagresją,nKomandos”2009,nr9,s.48.
56
W.Jastrzębski,Major…,s.52.
57
R.Majzner,MjrJanHenrykŻychońa„aferaSosnowskiego”-drugikanałinspiracji?,nDzieje
Najnowsze”2019,t.51,s.124-136.
