Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
DRJOANNABOCHACZEK-TRĄBSKA
Gdańska,jakopierwszyzwróciłuwagęnakwestięlokalizacjiizasięgumiejsco-
wychradiostacji.Doskonalewiedział,jakąrolęodgrywałszybkiprzepływinfor-
macji,szczególnienasyconejpropagandą.Niewątpliwiewjegosprawnymkie-
rownictwienależydoszukiwaćsięprzyczynrozkwituBIG-u.Jednak,cozna-
mienne,kierownictwoOddziałuIIpodjęłowówczasdecyzjęolikwidacjipla-
cówkiipołączeniadwóchpółnocno-zachodnichekspozytur(gdańskiejipoznań-
skiej).PomysłtendojrzewałstopniowoizakończyłsięutworzeniemEkspozytury
Nr3wBydgoszczy25,wmieściepołożonymnieopodalumownejgranicyWiel-
kopolskiiPomorza.JejsterypowierzonoŻychoniowi26.
W1931r.zostałzłożonywniosekoodznaczenieŻychoniaKrzyżemKawa-
lerskimVklasyOrderuOdrodzeniaPolski.Rozpatrzonogopozytywnie.Wuza-
sadnieniuInspektorArmiigen.AleksanderOsińskinapisał:nKapitanŻychoń
[ś]narażałsięnaróżneniebezpieczeństwa[ś].Niezależnieodpełnieniaswo-
ichbezpośrednichfunkcjiszefaekspozyturydostarczałidostarczabardzocen-
nychdanych,potrzebnychdopracspecjalnych.[ś]wykonujenamojepolecenie
specjalneopracowania,któredająjawnypoglądnapewnezagadnienia,tyczące
sięjaknajdokładniejszegopoznanianaszychsąsiadów.Ogólniepracajegodała
wybitniepozytywnewyniki,taknapolujegobezpośrednichobowiązków,jak
równieżnapoluorganizacyjnym”27.Jakwynikazpowyższego,Żychońbyłce-
nionyprzezzwierzchników,ponieważjegopracaprzynosiłanamacalneefekty.
Rygorystycznieprzestrzegałdyscypliny,sprawniekierowałpodległąmugrupą
ludzi,ajegowrodzonezdolności,lotnyumysł,sprytipomysłowośćprzyczyniły
25EkspozyturaNr3OddziałuIINaczelnegoDowódcaWojskaPolskiegozsiedzibąwPoznaniu
zostaławyłonionaw1920r.zDowództwaFrontuWielkopolskiego,alejejzrębyistniałyjuż
w1919r.Odczerwca1920r.stałasięczęściąskładowąOddziałuII.Pierwszymszefemekspo-
zyturybyłrtm.KazimierzSzczepanik,aostatnimkpt.Żychoń,którykierowałniąwlatach
1930-1939.W1930r.przeniesionosiedzibęekspozyturyzPoznaniadoBydgoszczy.Wniosko-
dawcązmianybyłkpt.Żychoń,którypracującwgdańskimkomisariacieRzeczypospolitejPol-
skiej,wykryłbezpośrednizwiązekniemieckichsłużbspecjalnychdziałającychnaterenieWol-
negoMiastaGdańskazAbwehrstellewKrólewcu.Zanowąlokalizacjąplacówkiprzemawiał
takżezłystankadryekspozytury,wtymbrakodpowiedniegopersoneluoficerskiego.Oprócz
tegoPoznańbyłpołożonydalekoodmiejsca,wktórymprzebiegałtajnyfrontwalki,astronie
polskiejzależałonastworzeniujednolitegoodcinkadziałania.Przeniesieniesiedzibyekspozy-
turydoBydgoszczymiałoułatwićrozpoznanieterenuWolnegoMiastaGdańska,ponieważ
pracapolskichsłużbspecjalnychusytuowanawobcymiodległymśrodowiskuwymagałaspo-
rychnakładówfinansowych.W.Jastrzębski,DziejeEkspozyturynr3IIOddziałuSztabuGłów-
negoWojskaPolskiegowPoznaniuiBydgoszczy(1919-1939),[w:]Polskiwywiadwojskowy
1918-1945,red.P.Kołakowski,A.Pepłoński,Toruń2006,s.348,350;L.Gondek,Wywiad
PolskiwTrzeciejRzeszy1933-1939.Zarysstrukturyiefektówobronnegodziałania,Warszawa
1978,s.102.
26
W.Skóra,WolneMiastoGdańskjakosiedzibaplacówkiwywiaduwojskowegowlatach1920-
1930,[w:]Polskaisąsiedzi.Studiazdziejówkultury,gospodarkiimyślipolitycznej.Księga
pamiątkowaofiarowanaprofesorowiMarianowiMroczcew70.rocznicęurodzin,red.M.Hej-
ger,W.Skóra,PruszczGdański-Słupsk2010,s.615-616.
27
WBH-CAW,sygn.Ap1769/89/6023ŻychońJan,WniosekonadanieOrderuOdrodzeniaPolski,k.52.
