Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pożyteczny.Problemy,zktórymiborykalisięPolacy–nawetnajlepiej
wykształceni,leczprzeztylelatodcięciodteoretycznejipraktycznej
wiedzynatematzasadfunkcjonowaniademokratycznegopaństwa
–wymagałynaświetlenia–szczególniezbliskiegomi,brytyjskiego
punktuwidzenia.Uważałem,żenależysięprzedewszystkimskon-
centrowaćnazbudowaniusilnegoisprawnego(choćoczywiściepra-
worządnego)państwa,zdolnegorozwiązywaćogromproblemówsto-
jącychprzedkrajemiskutecznierozprawiaćsięzestarymiinowymi
patologiami.Niestety,wysiłkinowej„klasypolitycznej”poszłygłów-
niewkierunkudemokracjiwspierającejsystemylegislacyjne,wybor-
czeipartyjne,którezkoleiosłabiaływładzęwykonawcząiutrudniały
sprawnerządzeniePolską.
Wątekdoświadczeńbrytyjskichwmejpublicystycetegookresubył
taksilny,żepoświęciłemmuosobnyrozdziałksiążki.Odrębnyrozdział
opisujerównieżbezprecedensowestaraniaakademickiegośrodowiska
OksforduopomocnaukowądlaPolski,wspieranepopewnymcza-
sieprzeznowojorskąfundacjęGeorge,aSorosa,apotemMinisterstwo
SprawZagranicznychWielkiejBrytanii(FCO).Odpołowylatdziewięć-
dziesiątychmojarefleksjaipraktycznadziałalnośćwPolsceskupiasię
narozwojuspołeczeństwaobywatelskiegoiumiejętnościpotrzebnych
liderom,szczególniewmłodympokoleniudziałaczypublicznych.
Książka,którączytelnikbierzedoręki,składasięzbardzoróżno-
rodnychtekstów–odnaukowychpopolemiczno-dziennikarskie.Poza
dwomawyjątkami(przemówieniemnaUniwersytecieWrocławskim
iraportemzmejdziałalnościdoradczejwURM)wszystkiezostały
wcześniejopublikowane.Objętościowonajwięcejznichukazałosiępo
angielsku.Satofragmentyksiążek,artykuły,recenzjeorazwywiady;
niektóremająwspółautora.Tutajchciałbymwyrazićwdzięcznośćtym
wszystkim,którzyzapraszalimnienawykłady,zamawialiartykuły
iesejelubrobilizemnąwywiady.Toczęstooni,swymidociekliwymi
lubzaskakującymipytaniami,zmuszalimniedopodjęcialubnowego
przemyśleniapewnychspraw.
ZbiórpoczątkowomiałnosićtytułMiędzyTamiząaWisłą–Oksford
notabeneleżynadTamizą,choćtawobrębiemiastanosiekscentryczną
lokalnąnazwę„Izyda”(TheIsis).Doszedłemjednakdowniosku,że
tytułPolskadrogaodkomunizmulepiejwyrażamyśliprzewodniecałości.
Byłtotytułwykładu,jakiwygłosiłemprzedlicznąoksfordzkąpublicz-
nościąakademickąwmaju1982r.,wktórymnakreśliłemhistoryczne
tłopowstaniaPRL-u,jegoewolucji,narodzinSolidarnościiktóry
zakończyłem–niezwyklewówczasoptymistyczną–przepowiednią
rozmówOkrągłegoStołu.Tenwykładjestwpewnymsensieesencją
mojejinterpretacjikomunizmuwPolsce.Próbujęwnimodpowiedzieć
napytania,jakustrójtenpowstał,jaksięzmieniał,dlaczegomusiał
przeminąć.Wątekpluralizmupolitycznego,przebijającegosiępowoli
11
