Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Od„państwabuforowego”do„państwasezonowego”…
15
Bałtykiem”,conajwyżejmożnabybyłozaoferowaćPolakom„swobodnyzwiązek
zmorzem”[einefreieVerbindungzumMeer]poprzezbliżejniesprecyzowaneuła-
twieniacelne14.
Jakjużzaznaczono,takiestanowiskoniebyłozestronyszefaniemieckich
władzokupacyjnychjakąśekstrawagancją,aleraczejpowtórzeniemdominujące-
gonaniemieckiejsceniepolitycznejstanowiska.Wmarcu1918r.nałamachkon-
serwatywnej„Kreuzzeitung”,będącejwyrazicielemstanowiskapruskiejelitywła-
dzy(środowiskjunkierskichinacjonalistycznych),wodniesieniudoperspektywy
utworzenianiepodległegopaństwapolskiego,któremogłobyobejmowaćrównież
ziemiezaborupruskiego,kategoryczniestwierdzano:„Obecniejesttokwestiabyć
alboniebyćpaństwapruskiegoiwzwiązkuztymtakżeRzeszyNiemieckiej,aby
MarchiaWschodniapozostałakrajemniemieckim.Dlategoteżwżadnejformienie
możetamzostaćudzielonasamodzielnośćpolskiejnarodowości.Każdapróbazjed-
nywaniaPolakówwtensposóbbędziebezowocna[…].Dlategociąglepozostaje
zadanie:zdecydowanieizmocąwystępowaćprzeciwirredentystycznymusiłowa-
niomwMarchiiWschodnieji[…]niemczyznanatychobszarachmusibyćzacho-
wana,chroniona,wspieranaipomnażana”15.
„Niewdzięczni”,„zaborczy”i„fanatyczni”Polacy
WolnościoweaspiracjePolaków,zwłaszczatychwzaborzepruskim,które
zcałąmocąujawniłysięjesienią1918r.,byłykomentowanewprasieniemieckiej
wszystkichkierunków,jako„niewdzięczność”za„dobrodziejstwa”wyświadczone
narodowipolskiemuprzezRzeszęNiemieckąwczasieWielkiejWojny.Wtenspo-
sóbinterpretowanoAkt5listopadaipolitykęokupacyjnąNiemiecwKongresówce,
którą-jakwidzieliśmy-kontrastowanozcywilizacyjnymzapóźnieniemtychziem
naskutekdługoletniejrosyjskiejokupacji16.
Tymczasemwlistopadzie1918r.„niewdzięczni”Polacynietylkotegoniedo-
cenili,ale„ośmielilisię”rozciągaćswojeniepodległościoweaspiracjenaziemieza-
borupruskiego,którychprzynależnośćdoNiemiecniebudziławniemieckichkrę-
gachpolitycznych(tychrządowychitychzaangażowanychwkomentowaniespraw
politycznychwprasie)żadnychwątpliwościzewzględuna„kulturowywkład”,
którenateobszarywniósłnaródniemieckiwcałymokresiezaborów.
Komentarzzamieszczony18grudnia1918r.wliberalnej„Ostsee-Zeitung”
jesttypowymprzykłademtakiego,dominującegowówczasnadSprewą,anty-
polskiegonastawienia:„Wpolityceniemamiejscanawdzięczność,zaśPolakom
zichwybujałympoczuciemnarodowymuczucietojestzupełnieobce.Mymy-
14Por.protokółznaradyodbytej3listopada1917r.wministerstwiesprawzagranicznychRzeszy.
NachlassvonBeseler,N30/15,s.43.
15Artykułz10marca1918r.Cyt.za:V
.Kellermann,SchwarzerAdler,weißerAdler.DiePolenpolitik
derWeimarerRepublik,MarkusVerlag,Köln1970,s.25.
16G.Behrens,op.cit.,s.424-427.
