Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskaisąsiedzinaprzestrzeniwieków…•Słupsk2022
17
wałysięwBorzestowie,Trzebiatowie,ustópŚwiętejGórywPolanowie.Kościół
przezcałeśredniowieczewalczyłztymkultem.Przejawyoddawaniaczciźró-
dłommożnatakżeznaleźćwprzypadkustudni
23
.
KolejnymmistycznymelementemświataSłowianbyływodypłynące,czyli
rzeki,strumienieipotoki.Tychnaterenachprzymorskichniebrakuje.Byćmoże
dlategowodapłynącaczęstointerpretowanajestwprzedchrześcijańskichwie-
rzeniachjakoelementświatanadprzyrodzonego.Niewykluczone,iżjejsakralna
waloryzacjazostałaujętawpostacifalistychliniinaceramicepomorskiej
24
.War-
tojednakzwrócićuwagęnapowszechnośćiłatwośćwykonaniategoornamen-
tu
25
.Wwierzeniachprzedchrześcijańskichrzekimiałyzwiązekzpłodnością,
wędrówkądusz,kosmicznymprapoczątkiemorazświatemnadprzyrodzonym.
Nieprzypadkowowięcwpobliżurzekimniejszychciekówlokowanoówczesne
nekropoliedatowanenaVII-XIIwiek
26
.
UwagęnaoczyszczającąmocwodywkulturzeduchowejSłowianzwracał
KazimierzMoszyński.Przejawemtegosąmiędzyinnymipozostałościzamierz-
chłychzwyczajówwludowychobrzędachwielkanocnychzwiązanezwodą.
K.Moszyńskizauważyłtakże,żewoda,choćmamococzyszczającą,jestsiedli-
skiemróżnegorodzajudemonów:„Wniezgodziezwierzeniemgłoszącymczy-
stośćwodypozostajeinne,niemniejrozpowszechnioneupółnocnychipołu-
dniowychSłowian,wedługktóregowodajestbardzoczęstymprzybytkiem,czy
miejscemzamieszkaniazłychdemonów”
27
.Wwierzeniachprzedchrześcijań-
skichmożemyznaleźćwieledemonówzwiązanychześrodowiskiemwodnym.
DlaprzykładunawschodziewierzonowŁobastę,demonawodnego,zwanego
czasemtakżeWodionoj.AleksanderGieysztordodemonówwodnychzaliczył
równieżrugijskiegoPerepłuta
28
.
Możliwe,żezprzebłaganiemsiłwodnychzwiązanebyłoskładanieprzez
Słowianwotówakwatycznych.Jeszczedoniedawnaznaleziskawtonizbiorni-
kówwodnychtraktowanojakozguby.Jednakwostatnichlatachtaproblematy-
kadoczekałasięnowychinterpretacji.PodwodneznaleziskazJezioraZarań-
skiegoocenianesąjakowota.Odkrytotamszkieletykoni,kościinnychzwierząt
11111111
23
K.Kajkowski,A.Kuczkowski,ReligiaPomorzan…,s.79.
24
W.Chudziak,Rzekiwkrajobrazieprzyrodniczo-kulturowymwczesnośredniowiecznychSłowian
pomorskich,w:Orzeceiwodziewżyciucodziennymczłowiekaśredniowiecza,red.S.Moździoch,
K.Chrzan,Wrocław2015,s.31.
25
T.Częścik,Rolaiznaczenierzek….,s.17
26
P
.Piętkowski,RzekipomorskiewświetleźródełhistorycznychiarcheologicznychdokońcaXIIwieku,
Wrocław2017,s.110.
27
K.Moszyński,KulturaludowaSłowian,t.2,cz.1,Warszawa1967,s.506.
28
A.Gieysztor,MitologiaSłowian…,s.263.
