Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wyzyskalisposobność–drużynywładcyprzebywaływtedy
daleko,nazwycięskiejwyprawieażzaDnieprem.
PozgładzeniuzabójcówMendogasytuacjęnaLitwieopanował
jegosyn,Wojsiełk,dawniejwładającyNowogródkiem,awdanej
chwiliprzebywającywprawosławnymklasztorzenadNiemnem
jakozakonnik.PanującenaRusichrześcijaństwoznajdowało
corazliczniejszychzwolennikówwśródlitewskichzdobywców,
zwłaszczawśródksiążąt.
WojsiełkrządziłnaLitwieniezwyklesrogo,leczkrótko.
Zrzucająchabit,złożyłbowiemślub,żeczynitotylkonatrzylata.
WładzęprzekazałrodowitemuRusinowizHaliczaimieniem
Szwarno.ByłtosynwspomnianegowpierwszymtomieDaniela
Romanowicza.
JeszczeprzedkilkunastulatyMendogpróbowałopieraćsię
naKrzyżakach,myślałnawetpodobnooprzyłączeniuswego
państwadoziemZakonu.Terazsynjegooddajetron
prawosławnemuRusinowi.Przeskokidoprawdyniezwykłe.
Wspomnianefaktyilustrująorazpopierajątwierdzenie,
żePolskaiLitwa–państwamającepołączyćswójbyt
historyczny–dopókiżyłyodrębnie,stosowałymetodywręcz
przeciwstawne.Wsamejnajistotniejszejtreściichdziejów
widniejąjaskraweróżnice.PięćsetlatPolskipiastowskiejposzło
namozolnejednoczenieplemionlechickich.Żadnejsielankinie
było,KrzywoustywalczyłoPomorzeZachodniewsposób
niezwyklesrogi–alenapróbyekspansjizewnętrznejzużyto
stosunkowomałoczasuisił.Wrezultaciepaństwomiało
zsąsiadamiciężkierachunkidowyrównania,leczzatoposiadało
podstawędodziałania–jaknaśredniowieczebardzodobrze
zwartą.OdskoczniasięgającaodKarpatpoWałcztowcalenie
byłomało.NaLitwieolbrzymiemu,rzadkowhistorii
spotykanemurozmachowizdobywczemutowarzyszyłniemal
zupełnybrakstabilizacjistosunkówwewnętrznych.Nicwłaściwie
niebyłozałatwionewsensiezabezpieczeniapaństwa
odwstrząsów.Kapitalnawkażdymustrojupolitycznym,
azwłaszczajużwmonarchii,kwestiaprzekazywaniawładzy
zdanabyławgruncierzeczynałaskęlosu.
