Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Obozysowieckie
później,4czerwca,zapowiedziałosadzeniewobozachkoncentracyjnychtych
spośródżołnierzytejformacji,którzyodmówiąwstąpieniadoArmiiCzerwo-
nej,zaś8sierpniapoinformowałrząd,żewzwiązkuzobronąliniikolejowej
Kazań-Moskwazostałyutworzoneobozykoncentracyjnedlaagitatorów,kon-
trrewolucyjnychoficerów,sabotażystów,pasożytówispekulantów.Następnego
dniaWłodzimierzLeninwdepeszydoGubernialnegoKomitetuWykonawcze-
goRadyKomisarzyLudowychwPenziestanowczonakazał:vKoniecznie[ś]
wprowadzićbezlitosnymasowyterrorwobeckułaków,popówibiałogwardzi-
stów;podejrzanychzamknąćwoboziekoncentracyjnympozamiastem”15.Te
najwcześniejsze,bolszewickieobozykoncentracyjnebyłyośrodkamiinterno-
wania,wktórychvpodejrzaneelementy”zamykanobezprocesu,napodstawie
zarządzeniaadministracyjnego;niemiałyoneżadnejpodstawyprawnejanire-
gulaminów.Drugiegowrześnia1918rokuOgólnorosyjskaNadzwyczajnaKo-
misjadoWalkizKontrrewolucjąiSabotażem(WCzK,potocznie:Czekalub
czerezwyczajka)sformułowałatajnyrozkazOczerwonymterrorze,nakazujący
aresztowaniejakozakładnikówprzedstawicieliburżuazji,właścicieliziemskich,
fabrykantów,kupców,kontrrewolucyjnychpopów,wrogichwobecwładzyso-
wieckiejoficerówizamknięcieichwobozachkoncentracyjnychzobowiąz-
kiempracypodstrażą16.Trzydnipóźniejpolitykavczerwonegoterroru”została
proklamowanawdekrecieRadyKomisarzyLudowych,stanowiącymmiędzy
innymi,żevnieodzownajestochronaRepublikiSowieckiejprzedwrogamikla-
sowymiprzezizolowanieichwobozachkoncentracyjnych”17.Dekretemtym
zalegalizowanotrwającejużodkilkumiesięcyradykalnedziałaniaWCzKwy-
będącejtłumaczeniemangielskiegookreśleniaconcentrationcamp.Wkażdymrazieje-
denzrozdziałówautobiografiiTrockiego,dotyczącyjego-skądinądcałkiemznośnego
-pobytuwoboziedlainternowanychAmherstwKanadziewkwietniu1917roku,opa-
trzonyjesttytułemВконцентрационномлагере(Л[ев]Троцкий,Mояжизнь.Опыт
автобиографии,Granit,Berlin1930,t.1).
15vНеобходимо[ś]провестибеспощадныймассовыйтеррорпротивкула-
ков,поповибелогвардейцев;сомнительныхзаперетьвконцентрационныйлагерь
внегорода”(В[ладимир]И.Ленин,ТелеграммаПензенскомугубисполкому,w:tenże,
Полноесобраниесочинений,t.50,Издательствополитическойлитературы,Москва
1970,s.143-144).Pisownięwtymiinnychcytatachpochodzącychztekstówrosyjsko-
języcznychwydanychprzeddrugąwojnąświatowązmodernizowano.Jeśliniezaznaczy-
łeminaczej,tekstyobcojęzyczneprzywoływanewniniejszejksiążcepodajęwewłasnym
przekładzie.
16ПриказВЧКо„красномтерроре”,w:ГУЛАГ(Главноеуправлениелагерей)
1917-1960,oprac.А.Кокурин,Н.Петров,red.В.Шостаковский,Международный
ФондvДемократия”
,Москва2000,s.14.
17v[ś]необходимообеспечитьСоветскуюРеспубликуотклассовыхврагов
путемизолированияихвконцентрационныхлагерях”(ПостановлениеСНКРСФСР
о„красномтерроре”,w:ГУЛАГ…,s.15).
