Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP:LITERTUROBOZOWA
Pojęcievliteraturaobozowa”odnoszonejestnagrunciepolskimnajczęściej
doliteraturytraktującejoniemieckichnazistowskichobozachróżnegotypu,
zwłaszczatych,któresąokreślanemianemobozówkoncentracyjnychi/lubobo-
zów(ośrodków)zagłady,oraz,choćbodajrzadziej,oobozachsowieckich,zwłasz-
czaobozachpracyprzymusowej,potocznienazywanych-zarównoporosyjsku,
jakipopolsku-łagrami.Obejmujewięconojednąztematycznychodmianpisar-
stwa1.Przezliteraturęrozumiesięwtymprzypadkuutworyodominującejfunkcji
estetycznejlubtakie,wktórychfunkcjataodgrywaistotnąrolę,awięcliteraturę
fikcjonalnąitakzwanepograniczeliteratury(paraliteraturę),ponadtozaśliteratu-
ręświadectwa,wtymliteraturędokumentuosobistego.Granicemiędzytymiod-
mianami-szerokoujmowanej-literaturyniezawszesąwyraźne,bywająpłynne2.
Kryteriummiejscaiczasupowstaniautworóworazichautorstwapozwala
wyodrębnićwtakujmowanejliteraturzeobozowejtrzyobszary.
Pierwszymjestliteraturapowstaławobozie.Byłabytovliteraturaobozo-
wa”wścisłymtegosłowaznaczeniu,względnie(choćtermintoniezbytzręczny)
vliteraturaobozu”3,raczejjednaknievliteraturawobozie”4,albowiemwobo-
zieliteraturęnietylkotworzono,lecztakżejączytanoijejsłuchano(bywała
1Pojęcia:vliteraturaobozowa”
,vliteraturalagrowa”
,vliteraturałagrowa”itympo-
dobnefunkcjonujątakżewzagranicznymliteraturoznawstwie.Zob.np.OskarGruen-
wald,YugoslavCampLiterature:RediscoveringtheGhostofaNation’sPast-Present-Future,
vSlavicReview”1987,nr3/4,s.513-528;MatF.Oja,TowardaDefnitionofCampLit-
erature,vSlavicReview”1989,nr2,s.272-274;TomasTaterka,DanteDeutsch.Studi-
enzurLagerliteratur,ErichSchmidt,Berlin1999;ВикторПетелин,Историярусской
литературывторойполовиныXXвека(1953-1993),Центрполиграф,Москва2013
(rozdz.Лагернаялитература.Погружениевотьмувпоискахсвета).
2Zob.np.KazimierzWyka,Pograniczepowieści,vTwórczość”1946,z.2,s.145-
150;JerzyJedlicki,Dziejedoświadczoneidziejezaświadczone,w:Dziełoliterackiejako
źródłohistoryczne,red.ZofiaStefanowska,JanuszSławiński,Czytelnik,Warszawa1978,
s.344-371;JacekLeociak,Literaturadokumentuosobistegojakoźródłodobadańnadza-
gładąŻydów.Rekonesansmetodologiczny,vZagładaŻydów”2005,nr1,s.13-31;Arka-
diuszMorawiec,Literaturawlagrze,lagerwliteraturze.Fakt-temat-metafora,Wydaw-
nictwoAkademiiHumanistyczno-Ekonomicznej,Łódź2009,s.13-18.
3M.K.,Literaturaobozu,vGłosDemokratyczny”1946,nr32,s.5.
4MichałMaksymilianBorwicz,Literaturawobozie,WojewódzkaŻydowskaKomi-
sjaHistoryczna,Kraków1946.
