Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MAREKBiAŁOKUR
Opiniepolskiegopsychologaznajdująpotwierdzeniewpublikacjachwielu
autorów.PrzykładowoJacquesdeBourbonBussetwdziennikuintymnymna-
pisał,żeczłowieknajłatwiejprzyjmujerolękrytycznegoobserwatorawobec
innych,najtrudniejzaśwobecsiebie.Owieletrudniejjestmukontestować
siebiesamegoniżspołeczeństwo,atozkoleijestowieleważniejszeiowiele
skuteczniejsze
3.EdwarddeBonopodkreślał,żenauczycielpowiniencieszyć
się,gdyuczeńwykaże,żeniemamyracji,gdyżdopierowówczaszyskujecoś
naprawdę
4.Dosadniej,kilkadziesiątlatprzedE.deBono,rzecznazwałAdolf
Nowaczyński,któryutrzymywał,żeabyzajśćwysoko,trzebamiećprzyja-
ciół,którzybędąkopaćnaswtyłek
5
.Takżeklasykuniwersalnychsentencji
FrançoisdeLaRochefoucauldwyraziłopinię,żenMałojesttakrozsądnych,
abyprzedkładaćużytecznąnaganęnadzwodnąpochwałę”.Myśltęmożna
jednakuzupełnićstwierdzeniem,żeużytecznąnaganęłatwiejprzyjąć,gdy
jestpodanawlekkostrawnej,dowcipnejpostaci.
FrancuskifilozofipisarzCharlesLouisdeMontesquieu,którydobrzepo-
znałspecyfikęludzkiegożycia,sformułowałtrafnąkonkluzję:nSzczęśliwyjest
naród,któregohistoriajestnudna”
6
.Dlategowykorzystującanegdoty,dowcipy
3
Biografowiepostaci,którezapisałysięnakartachhistoriiwsposóbponadprzeciętny,są
zgodni,żeludzinictakniecieszy,jakwpadkiipotknięciaosóbstojącychnaszczytach
drabinyspołecznej.Współcześnie,dziękiwszechobecnymmediom,zwłaszczapolitycy
sąwtejmateriiwszczególnietrudnejsytuacji,coprzyzdolnościwieluznichdosamo-
ośmieszaniasięitoczęstowsposóbnajzupełniejniezamierzony,czyniznichobiekt
wielukpiniżartów.
4
E.deBono:Nauczswojedzieckomyśleć.Warszawa1994,s.12.
5
OpinięA.NowaczyńskiegoprzytoczyłwEkspansjipięknychumysłówZ.Pietrasiński,
którydodawał,żepierwotnąreakcjąjednostkinakrytykęjestwybuchgniewuiagresja,
aodpowiedziąnajbardziejzaawansowaną—uznaniekrytykizaprawdziwydar.Z.Pie-
trasiński:Ekspansjapięknychumysłówł,s.87.
6
Podobnąopinięodczasówprzełomu,którydokonałsięwPolsce,począwszyod1989roku,
powtarzałJanuszTazbir.Miałonzjednejstronynadziejęnarozwójhistorycznychbadań
naukowychwolnychodmartyrologiiiskupiającychsięnabardzoszerokimspektrumza-
gadnień.Zdrugiej—wyrażałpoważnąobawęostanpolskiejhumanistyki.Zob.J.Tazbir:
Osiągnięcia,potrzebyizagrożeniapolskiejhumanistyki.nNaukaPolska”1990,nr1—2,
s.9;Idem:DługiromanszmuząKlio.Warszawa2007,s.89—101.Szerzejnaproblemspo-
glądająbadaczehumoru,którzytakjakBarbaraKubisiAdamSuchońskiorazSławomir
Kmiecikpodkreślili,żedowcipystanowiączułybarometrnastrojówspołecznych.nZanik
żartówpolitycznych—czytamywtekścieopolskichdydaktykówhistorii—można
uznaćzaważnysygnałostrzegawczydlawładzy.Dlategojeśliwjakimśkrajuzaczynają
zanikaćdowcipypolityczne,topowodymogąbyćtylkodwa.Albowszystkowpaństwie
jestwtakidealnymporządku,żeniemazczegożartować,albosytuacjajestjużtakzła,że
iżartowaćsięniechce”.B.Kubis,A.Suchoński:Możliwościwykorzystaniaelementów
humoruwedukacjihistorycznej.nWiadomościHistoryczne”1996,nr1,s.43.S.Kmiecik
niewskazującjednoznacznienaprzyczynę,zwróciłzkoleiuwagęnawyraźnątenden-
