Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MAREKBiAŁOKUR
zaangażowanywantykomunistycznądziałalnośćopozycyjną,cospowodowa-
ło,żedopracywniósłtakżeosobistedoświadczenia.
Topornośćsączącejsięzradia,telewizjiigazetpropagandy—czytamywjego
monografii—ułatwiałakomentowanieprzekazuwsposóbżartobliwy.Taka
postawaczyniłaczłowiekaodpornymnarozpowszechnianekłamstwa,arów-
nocześnieotwierałagonasatyrycznykomentarz,ukazującywkrzywymzwier-
ciadlepeerelowskąrzeczywistość.Pewnymparadoksemjestfakt,żewstanie
wojennymkwitłoniezwyklebujneżycietowarzyskie.Poczuciezagrożenia
iwspólnejniedolizbliżałoludzidosiebie.Spontanicznieodwiedzanosię,aby
porozmawiać,pośpiewać,wymienićwydawnictwapodziemne,poopowiadać
kawały.Takiespotkania,częstoprzyskromnympoczęstunku(np.plackach
ziemniaczanychibutelcewódki),trwałyniekiedycałąnoc,gdyżgodzinamili-
cyjnauniemożliwiaławcześniejszepożegnaniegospodarzy.Wniektórychmia-
stachkształtowałysięwręczopozycyjnesaloniki,gdziezbieranosięregularnie,
bezspecjalnychzaproszeń.Nocnerozmowy,atakżeopowiadaniedowcipów
inaigrywaniesięzeznienawidzonegoreżimułączyłyludziipozwalałyimteż
rozładowaćnapięcieipodtrzymaćnadziejęnalepszejutro
21.
Podczastakichspotkańzapewnenierazopowiadanosobiedowcipotym,
jakiepowstaniebyłonajbardziejnieudanewhistoriiPolski—powstaniePolski
Ludowej.PowtarzanotakżesłowaJerzegoBilewicza,żesatyryktoktoś,kto
mówigłośnoto,oczyminnimówiąpocichu,żelepiejtegoniemówić.Nikt
zichuczestnikówniemiałtakżewątpliwości,żedowcipstawałsiębronią
wpodziemnejbataliizreżimem.
Niekwestionowanymantybohateremanegdotidowcipówzokresustanu
wojennego,którezpowodzeniemmożnawykorzystaćjakoelementobudowy
dydaktycznejlekcjipoświęconejtemuwydarzeniu,byłgenerałWojciechJaru-
zelski,atakżekierowanaprzezniegoWojskowaRadaOcaleniaNarodowego
orazzależnośćPolskiodZwiązkuSowieckiego.Listadowcipów,jakiewówczas
opowiadano,uważającjednaknatokomuiwjakimotoczeniu,byłabardzo
długa.Niektórzywręczuznają,żebyłoichtakdużo,że—biorąctakżepod
uwagęwzględnąswobodęwypowiedzi,dużowiększąwporównaniuzinnymi
państwamizażelaznąkurtyną—Polskazasłużyłanamianonnajweselszego
blokuwschodniego”.Ijeślinawetjesttoopiniaprzesadzona,którazjednej
stronyłagodzićmaobrazreżimu,któryrządziłPolakami,zdrugiej—poka-
zywać,żeodwagawopowiadaniudowcipówwyróżniałanasnatleinnych
narodówujarzmionychprzezSowietów,towartowprocesieedukacyjnymna
poziomieszkołyponadgimnazjalnejposłużyćsięchoćkilkomaprzykładami.
21W.Polak:Śmiechnatrudneczasył,s.21.
